As cicatrices do franquismo en Chile

José Manuel Calvelo Ríos e Carmen García-Rodeja, o martes,
no Consulado de Axgentina en Chile. Foto:  l. o.

Traducción Estación Atlántica
Un coruñés residente no país chileno incorpora á causa aberta en Bos Aires unha denuncia polo fusilamiento do seu pai e a persecución da súa nai

 

La Opinión A Coruña - Alexandra Moledo / R. Prieto
A Coruña 27.11.2014

Desde que Darío Rivas -fillo de Severino Rivas, fusilado en 1936 cando era alcalde de Castro de Rei (Lugo) e Inés García Holgado -sobrina de Elías Holgado, alcalde de Salamanca asasinado en 1937- presentasen en abril de 2010 unha querela en Arxentina para que se investigasen os crimes da ditadura franquista, moitos son os galegos que seguiron os seus pasos. Ningún dos familiares dos máis de 5.000 galegos represaliados durante o réxime de Franco tivo o amparo da Xustiza española, polo que decidiron unirse a esta querela admitida a trámite pola xuíz María Servini de Cubría no Xulgado Nacional no Criminal e Correccional Federal número uno de Arxentina.

Nos últimos meses presentouse unha denuncia conxunta de 17 casos de desaparecidos da Coruña e Lugo, xunto con outra ducia en Vigo. E onte, o coruñés José Manuel Calvelo Ríos presentou a primeira denuncia desde Chile, onde reside, polo asasinato do seu pai, Manuel Calvelo López, fusilado no cárcere de Santiago de Compostela o 31 de decembro de 1936 e pola persecución política que sufriu a súa nai, Isabel Ríos.

Arresto en Curtis
O matrimonio foi arrestado en Curtis pola súa actividade a favor da República, no caso de Isabel por organizar a primeira célula comunista do municipio coruñés. Unhas horas antes da ejecución do seu marido -do que se despide a través das mirillas das celas- a Isabel lle conmutaron a pena de morte á que lle condenaron nun xuízo sumarísimo pola cadea perpetua. Aínda que sobreviviu á represión, a súa vida estivo marcada por sucesivas fuxidas doutras ditaduras de América Latina.

José Manuel Calvelo presentou onte no consulado de Arxentina en Chile a súa denuncia acompañado da coruñesa Carmen García Rodeja, colaboradora da Asociación pola Recuperación da Memoria Histórica (ARMH). Non pretende "pechar feridas", senón que se saiba "quen as inflixieron" para que "non volvan repetirse". "As feridas non se pechan, no mellor dos casos cicatrizan, pero para iso hai que expoñelas ao sol e desinfectarlas", reclama. Por iso, non pide máis xustiza que a de "levantar os cargos falsos e infamantes" polos que lle arrebataron os seus.

Trala o morte do seu pai, a súa nai foi trasladada da prisión compostelana ao cárcere de mulleres de Saturranán (na fronteira entre Guipúzcoa e Vizcaya) e alí estivo entre 1937 e 1944. Neses sete anos, José Manuel e o seu irmán Roberto só puideron visitala unha vez. Logo de cinco anos vivindo en casa duns tíos en Ponferrada trasladáronse a Curtis, onde os acolleron outros familiares.

Desa época, José Manuel recorda como el e o seu irmán axudaban á guerrilla de Benigno Andrade, Foucellas -o guerrilleiro antifranquista galego máis lendario- levándolle armas e comida á súa escondite no monte. Os homes de Foucellas tamén utilizaban a máquina de escribir que había na casa dos parentes de José Manuel Calvelo, a única que había en todo o pobo.

A saída do cárcere de Isabel non significou, con todo, o fin dos seus penurias. Nin para ela nin para os seus fillos. A familia trasladouse a vivir á cidade da Coruña e a súa única vía para saír adiante era a venda de queixos e ovos, actividade pola que Isabel foi torturada máis dunha vez na comisaría de policía da cidade.

En 1947 cruzou o charco e foise cos seus fillos a Bos Aires, país no que contacta con personaxes da cultura galega exiliados como Eduardo Blanco Amor e Luís Seoane. Pese á represión, Isabel non cesa a súa actitude crítica que lle custa a súa expulsión do Partido Comunista. Ata a súa morte en España en 1997 tivo que escapar de réximes ditatoriais tanto en Arxentina como en Chile e Perú. Ela mesma resumía así o obxectivo da súa causa: "Levoume á loita unha ambición inmensa de aportar o meu gran de area á transformación dunha sociedade inxusta".

O BNG denuncia en Arxentina a persecución do nacionalismo no franquismo

 

Traducción Estación Atlántica

La Opinión A Coruña - Redacción  - A Coruña 27.11.2014
O BNG presentou onte unha denuncia ante a xuíz arxentina María Servini para que investigue a "represión" do nacionalismo galego durante a ditadura franquista na causa que ten aberta contra 19 acusados, entre eles varios exministros, por crimes da humanidade.

O Bloque solicitou á titular do Xulgado Nacional do Criminal e Correccional Federal número uno de Arxentina que esclareza a "intensa" persecución sufrida por activistas do nacionalismo, que pretendían "restaurar a democracia e o recoñecemento político e institucional de Galicia, como entidade política nacional, nun novo marco xurídico".

O escrito destaca dous casos "significativos de represión e morte" de destacados políticos do movemento nacionalista galego por parte do réxime franquista, como son os do secretario de organización do Partido Galeguista Alexandre Bóveda e o do militante da Unión do Povo Galego (UPG) Xosé Ramón Reboiras.

No caso de Reboiras, o Ministerio de Xustiza expidió en setembro de 2009 un certificado no que indicaba que padeceu "ilegítimamente persecución e violencia" polo seu "defensa do movemento sindical e da súa militancia política nacionalista". Para o BNG, ambos casos son unha mostra da "dinámica de represión que finalizou coa vida de máis de 5.000 persoas en Galicia". "Representan un carácter simbólico e evocan a todas as vítimas do genocidio franquista en Galicia", sinalan.
 

Día de Galicia Mártir publicado en Bos Aires e15 de agosto de 1942
aniversario do fusilamento de Alexandre Bóveda

Pontevedra acolle unha homenaxe nacional a Pedro Trigo, galego-cubano que participou no asalto ao cuartel Moncada

Foto: Gara

Crónica do acto

Sermos Galiza 28/11/14

Organizado por Mar de Lumes e Asociación Francisco Villamil, este fillo de viveirenses protagonizou un feito esencial para entender o contexto no que se xerou a Revolución Cubana

 

O 26 de xuño de 1956 tiña lugar o asalto ao Cuartel Moncada, unha acción coa finalidade de derrocar o dictador Batista. Nesa acción tomou parte Pedro e Julián Trigo, irmáns fillos de emigrantes de Viveiro. Julio morreu despois de ser apresado e torturado por aquel asalto. Pedro Trigo está esta sexta en Pontevedra para recibir, aos seus 86 anos, unha Homenaxe Nacional organizada pola Asociación de Amizade Galego-Cubana Francisco Villamil e por Mar de Lumes - Comité Galego de Solidariedade Internacionalista.

 

Programa: 

Faculdade de Belas Artes

 18h Proxección dun documentario sobre o asalto ao Cuartel Moncada.
19:30h Palestra con Pedro Trigo e José Antonio Solana.

 

Restaurante Adega dos avós
22h Cea de confraternidade
(18 euros, prazas limitadas. Reservas en mardelumes@gmail.com) 

 

O dictador predilecto

Francisco Franco saúda aos coruñeses nunha das súas visitas á cidade
A Opinión A Coruña

 

Traducción Estación Atlántica

O Goberno municipal de Francisco Vázquez negouse en 2004 a aceptar a petición do BNG de retirar a condición de fillo predilecto da cidade ao dictador Francisco Franco
 

Miguel Rodríguez -   A Coruña 23.11.2014
En 2004, o Goberno local de Francisco Vázquez negouse a retirar a distinción do dictador Francisco Franco como fillo predilecto da cidade, solicitada polo BNG. O regidor, que defendía que a súa postura era a de todo o PSOE local, opúxose porque "hai que mirar ao futuro, non ao pasado". O título retirouse en 2010 co voto de socialistas e nacionalistas.

O exalcalde socialista, Francisco Vázquez, non quixo aproveitar os seus últimos anos á fronte do Goberno municipal para retirar o título de fillo predilecto da cidade ao dictador Francisco Franco, ao que se lle outorgou esta distinción o 10 de outubro de 1936, tres meses despois de que se iniciase o levantamiento militar que desembocou na Guerra Civil. "Hai que mirar ao futuro, non ao pasado", afirmaba Vázquez fai agora dez anos a raíz da proposta do BNG de retirar este título ao dictador.

O acordo que nos nacionalistas pretendían que fose aprobado pola Corporación constaba de tres puntos: revogar o título concedido a Franco "por ser froito dunha decisión tomada en ausencia de liberdade e democracia, e baixo coacción"; reafirmar a vontade institucional de contribuír á defensa das liberdades e a democracia, "negándolle o recoñecemento social da cidade á figura do xeneral Franco e aos seus crimes"; e trasladar o acordo a Xunta e Goberno.

O por aquel entón portavoz do grupo municipal, Henrique Tello, e o edil Manuel Monge, presentaron a iniciativa o 19 de novembro, un día antes da morte do dictador. "Non se trata de borrar a historia, senón de borrar un recoñecemento social. Isto é un problema de dignidade", afirmou Tello.

A negativa do PSOE a secundar a iniciativa nacionalista uniuse á decisión do PP de non votar a favor da proposta porque "o pasado, pasado está" e "hai que mirar ao futuro", en palabras do entón portavoz dos conservadores, Fernando Rodríguez Corcoba.

Pese á negativa de Vázquez á proposta do Bloque, o entón alcalde facía alarde dunha política de recuperación da memoria histórica "exemplar". "A Coruña garda un respecto cara ao pasado como posiblemente non hai en ningunha outra cidade ata o punto de que os nomeamentos de medalla de ouro e fillos predilectos dos gobernos da República non foron derrogados polos concellos franquista", argumentaba o socialista tras afirmar que ninguén como el "andou movendo cadros e placas" nunha "natural" recuperación da memoria histórica da cidade.

Casa de Alba: Devolvam o roubado a Galiza!

Recursos GZ en twiter

Sentida homenaxe a dez defensores da República

Ver fotos

 

Unha escultura de Sergio Portela recorda desde onte aos veciños fusilados en 1936

             

Cristina Barral . Pontevedra / A Voz  22 de novembro de 2014                                      

Negra sombra interpretada por dous violíns e un violoncelo do grupo Scordatura e unha bandeira republicana que destacaba entre os máis de cen asistentes ao acto. «Un monumento aos mortos, pero que, sobre todo e antes que nada, é un monumento á vida». Con estas palabras definiu onte pola tarde o tenente de alcalde de Pontevedra, Antón Louro (PSOE), a nova escultura que recorda aos dez veciños do municipio que foron fusilados o 12 de novembro de 1936. Trátase dun monumento civil de quince toneladas de peso e sete metros de altura, obra de Sergio Portela, que foi estreado na pasarela peonil de José Adrio Barreiro (entre as rúas Loureiro Crespo e Joaquín Costa).

 

Nese granito tan asociado a Galicia están gravados os nomes dos verdadeiros protagonistas do 12-N. Amancio Caamaño, Telmo Bernárdez, Luis Poza, Paulo Novás, Germán Adrio, Benigno Rey, Ramiro Paz, José Adrio, Víctor Casas e Juan Rico. As lectura dos seus nomes arrincaron aplausos nun acto sobrio e emotivo. «Dez homes valerosos, heroicos, honestos e, sobre todo, libres. Libres para defender as súas ideas. Libres mesmo para morrer por elas», dixo Louro.

 

A escultura inaugurada onte completa a obra de acondicionamento da pasarela. O Concello optou por pechar esa actuación, concluída fai un ano, con este monumento dedicado á memoria histórica. Segundo Louro, pretende ser «un fito chantado nas entrañas de Pontevedra que lembre, de por sempre, ás xeracións futuras, aquel triste episodio que constitúe a ferida máis sangrante na memoria histórica da cidade». Un monólito que se suma á rúa 12 de Novembro, dedicada tras a súa aprobación en 1999 a estes dez mártires da democracia fusilados.

 

Tras Louro interveu Sergio Portela, que recordou que os protagonistas da súa escultura foron vítimas do peor da sociedade e da especie. A iluminación en azul da escultura dificultaba a lectura dos nomes de noite, un efecto buscado polo autor. O historiador Xosé Fortes avogou por manter vivo «sen odio nin rencor, o furacán que borrou o país». José Luis Adrio, tío de Gonzalo, foi quen falou en nome dos familiares dos homenaxeados. «Foron executados por defender a República e algúns corpos aínda seguen nas cunetas», leu. Pechou as intervencións o alcalde de Pontevedra, Miguel Anxo Fernández Lores (BNG), que considerou necesarios estes actos «de memoria e xustiza». O himno galego interpretado polo grupo Foula foi o broche á homenaxe.

 

En memoria das vítimas do fascismo

Antón Louro se dirige a los asistentes, ante el monumento. // G.S.

 

O Concello inaugura o monumento aos fusilados o 12 de novembro de 1936

 

Faro de Vigo - Redacción | Pontevedra 22.11.2014

"Foron executados por defender a Democracia", dixo José Luis Adrio, lendo unha carta remitida por Gonzalo Adrio, na inauguración do monumento ás vítimas da represión fascista, que foron fusilados o 12 de novembro de 1936 no lugar onde levanta o monumento esculpido por Sergio Portela para lembralos. O irmán e sobriño de dous fusilados lembrou neste acto de desagravio que "moitos corpos aínda seguen nas cunetas".

 

Aos seus 95 anos, Gonzalo Adrio, irmán e sobriño de dúas vítimas da represión fascista, fusilados o 12 de novembro de 1936, expresou a súa alegría porque o Concello de Pontevedra siga mantendo o recordo vivo dos seus familiares asasinados, así como de todas as vítimas do levantamento militar franquista. Fíxoo a través dunha carta que leu no seu nome José Luis Adrio, sobriño, durante a inauguración do monumento erixido na confluencia das rúas José Adrio Barreiro e Loureiro Crespo, co que o concello de Pontevedra quixo honrar a memoria das vítimas.

 

Na súa misiva, Gonzalo Adrio lembrou que moitos corpos daqueles que foron executados por defender a República e a orde constitucional, "aínda seguen nas cunetas".

 

Familiares

A inauguración do monumento ideado por Sergio Portela congregou a outros familiares das vítimas, entre eles Ramiro Paz. O promotor da iniciativa, o tenente de alcalde e portavoz do grupo municipal socialista Antón Louro, resaltou que "aquel dez pontevedreses de ben, que hoxe lembramos vivamente e sen rancor, como dicía Gonzalo Adrio, quedan hoxe representados para sempre nun monumento á altura do seu sacrificio".

 

Un monólito que, como subliñou Louro, conservará os seus nomes gravados no granito de Galicia. Son os nomes de Amancio Caamaño, Telmo Bernárdez, Luís Poza, Paulo Novás, Germán Adrio, Benigno Rei, Ramiro Paz, José Adrio, Víctor Casas e Juan Rico. "Todos eles memoria viva de Pontevedra, de Galicia e de España, memoria viva da loita pola Democracia e pola Liberdade", como indicou Louro.

 

"Hoxe temos a honra de estrear este monumento civil, un monumento de todos e para todos", destacou o socialista, obra "que pretende ser un fito cravado nas entrañas de Pontevedra que lembre, para sempre, ás xeracións futuras, aquel triste episodio que constitúe a ferida máis sanguenta na memoria histórica da cidade", engadiu o tenente de alcalde. "Un monólito cravado nas entrañas de Pontevedra e que se ergue dereito e firme; un monumento aos mortos, pero que, sobre todo e primeiro de nada, é un monumento á vida", dixo Louro.

 

Tamén o alcalde, Miguel Lores, participou no acto para lembrar que o actual goberno municipal está a honrar a memoria das vítimas do franquismo desde 1999. Naquel ano, o Concello de Pontevedra aprobou unha moción, presentada polo grupo municipal socialista, para dedicar a rúa na que onte se inaugurou o monumento á memoria deste dez mártires da Democracia fusilados en 1936.

 

Cambios na nomenclatura das rúas e outros monumentos e recoñecementos trataron ao longo deste quince anos de recuperar a memoria das vítimas, lembrou o alcalde.

Congreso do Centenario de Hildegart Rodriguez Carballeira

 

Nota de prensa: O Congreso do Centenario de Hildegart terá eco en Madrid e A Coruña

 

O Congreso sobre a figura de Hildegart Rodríguez Carballeira que promove o Ateneo Ferrolán para os días 5 a 8 de decembro terá eco nas cidades da Coruña e Madrid a través de dous actos públicos relacionados coa figura de Hildegart Rodríguez Carballeira.

 

Na Coruña a Casa Museo Casares Quiroga acollerá unha presentación do Congreso o día 4 de decembro ás 20 horas, a cargo de representantes da Comisión pola Recuperación da Memoria Histórica da Coruña e o Ateneo Ferrolán, entidades organizadoras do Congreso e algún dos investigadores especializados na figura de Hildegart Rodríguez Carballeira.

 

No Ateneo de Madrid  terá lugar un acto de homenaxe a Hildegart o día 9 de decembro, ás 19:30, organizado polo Ateneo Ferrolán, Ateneo de Madrid e a Cátedra de Memoria Histórica del Siglo XX da Universidad Complutense. Falaran representantes destas tres entidades e coñecida feminista Lidia Falcón. O acto quere lembrar que o día 9 de decembro de 1914 tivera lugar o nacemento de Hildegart en Madrid, cidade onde desenvolveu a súa vida e onde morreu o 9 de xuño de 1933.

 

O Comité Organizador do Congreso
http://congresohildegart.ateneoferrolan.org/

 

 

Agradecimiento pola homenaxe da Deputación de Lugo

Texto cedido pola sua sobrina en nome do seu tío

Traducción Estación Atlántica

 

17/11/14

Estas lineas preceden ás do meu tío Darío Rivas Cando, quen moi emocionado escribiu o seguinte:

 

Agradecimiento a quen participaron da homenaxe recibida no Palacio San Marcos da Excelentísima Diputación de Lugo o pasado 31 de xullo de 2014.

 

Desexo manifestar o meu profundo agradecimiento a quen me acompañaron na emotiva homenaxe que recibín, en nome de todos os que padeceron as inxustizas dunha guerra incivil.

 

Ao Señor Presidente da Diputación de Lugo, os Tres Alcaldes represaliados, aos Representantes Municipais, aos Familiares de Alcaldes, Querellantes e Denunciantes.

 

Ao Equipo de Avogados da Querella, as Asociacións de Recuperación de Memoria Histórica e Fundaciones, ás Plataformas de Apoio á Querella en España e en Arxentina.

 

Ao Señor Consul de Arxentina da Cidade de Vigo.

 

A Quen se fixeron presentes coas súas adhesións, escritas ou filmadas.

 

Aos Escritores, Representantes da Cultura e outras Personalidades.

 

Aos Familiares, Amigos e Público en xeral.

 

En fin, a todos os que co seu afecto, o seu apoio e recoñecemento permanente, demóstranme que non estaba equivocado cando iniciei esta loita pola Verdade, a Xustiza e a Reparación.

 

Moitas Grazas.

Darío Rivas Cando.

O franquismo na rúa exponse a ´interpretación´

Membros da CRMH tapan un monolito en Alférez Provisional, en 2009. e. v.

Traducción Estación Atlántica 

O Concello non retirou do callejero nomes vinculados ao franquismo, polo que incumple a lei de memoria histórica, pero o alcalde négao

La Opinión A Coruña - Rubén D. Rodríguez - A Coruña 21.11.2014

A Comisión pola Memoria e o Concello teñen unha interpretación distinta do cumprimento da lei de memoria histórica que obriga a suprimir simboloxía franquista, como advertiu onte o alcalde, Carlos Negreira. Rúas, placas e distincións que deberían haberse retirado por lei, aínda non se eliminaron

"Non vou ser eu quen defenda que non estou cumprindo a lei". Con esta frase que inclúe dúas oracións negativas afirmou onte o alcalde, Carlos Negreira, que o Goberno local acata a lei de memoria histórica de 2007, aínda que con "interpretacións" que non desvelou en que se apoian.

 

Precisamente a interpretación sobre esta norma é a que analiza a asesoría xurídica do Concello para responder a un recurso da Comisión pola Recuperación dá Memoria Histórica admitido a trámite por un xulgado que investiga si o Concello incumple, como denuncia a asociación, a retirada de símbolos franquistas.

O artigo 15.1 da lei de memoria histórica dicta que "as Administracións públicas, no exercicio das súas competencias, tomarán as medidas oportunas para a retirada de escudos, insignias, placas e outros obxectos ou menciones conmemorativas de exaltación, persoal ou colectiva, da sublevación militar, da Guerra Civil e da represión da ditadura". O callejero da cidade aínda mantén o nome de 22 rúas, prazas ou avenidas vinculadas ao franquismo, denuncia a comisión; é dicir, o Goberno municipal non procedeu ao seu eliminación, como indica a lei.

A Comisión pola Memoria (CRMH) reprocha ademais ao Concello que non cumpra os acordos dun pleno de 2009, aos que o PP abstívose, no que se aprobou retirar a simboloxía franquista, que incluía 32 rúas, prazas e placas e 21 distincións honoríficas outorgadas a protagonistas da ditadura (Fillo Predilecto, Fillo Adoptivo, Medalla de Ouro da cidade e Concelleiro Honorario da cidade), sen que haxa constancia da súa supresión.

A día de hoxe a Comisión sinala que non se certificou a eliminación de 22 indicativos do callejero: viaducto do Generalísimo, General Sanjurjo, General Mola, Teniente General Gómez Zamalloa, General Millán Astray, General Cánovas Lacruz, Teniente Coronel Teijeiro, Comandante Barja, Cabo Santiago Gómez, Almirante Vierna, División Azul, Sarjento Provisional, Alférez Provisional, Avenida de los Caídos, Plaza de los Caídos, Juan Canalejo, Arcadio Vilela Gárate, Salvador y Merino, Castillo de Olite, Pepín Rivero, Joaquín Planell Rise e paralela a Joaquín Planell Rise.

A sustitución do nome dalgunha destas rúas, como Alférez Provisional, General Sanjurjo ou Juan Canalejo, foi aprobada polo Concello ou ordenada por sentenzas do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia, pero nunca se executou e o callejero mantense inalterable.

O actual Goberno local, que afirma que non incumple a lei, esconde a súa interpretación do texto normativo. O artigo 15.2 da mesma lei reza que "o previsto no apartado anterior non será de aplicación cando as menciones sexan de estrito recordo privado, sen exaltación dos enfrontados, ou cando concorran razóns artísticas, arquitectónicas ou artístico-relixiosas protexidas pola lei". Pero o Executivo de Negreira non se pronunciou sobre este argumento.

O Concello da Coruña terá que responder ante a xustiza por manter rúas franquistas

Placa da rúa División Azul na Coruña

Praza.gal - Miguel Pardo 19/11/14

O xulgado do contencioso-administrativo número 4 da Coruña vén de admitir a trámite o recurso interposto pola Comisión pola Recuperación da Memoria Histórica (CRMH) contra o Concello da cidade polo incumprimento dos acordos municipais do propio goberno local para a retirada de máis de trinta símbolos franquistas aínda presentes na urbe e por incumprir tamén con este desleixo a Lei da Memoria Histórica, aprobada en 2007, e que exixe a retirada de todo tipo de simboloxía franquista por parte das administración

 

Con esta admisión a trámite, o Concello terá agora que achegar toda a documentación que teña sobre ese presunto -pero evidente- incumprimento do acordo plenario e da lexislación e ante o silencio que se lle deu por contestación á CRMH da Coruña tras varios requirimentos. "Ante a falta de resposta, houbo que recorrer ao xulgado para que o goberno local cumpra a lei e os seus propios acordos", lembrou Pablo No Couto, avogado do colectivo, que lembra que un caso semellante ocorreu en Vigo cando, ante o desleixo da administración local, a xustiza obrigou á retirada da cruz franquista do Castro tras a denuncia doutra organización pola recuperación da memoria.

 

Foi en setembro de 2009, hai máis de cinco anos, cando o pleno municipal aprobou un acordo polo que se obrigaba á eliminación de 52 símbolos franquistas da cidade, entre eles o nome de 23 rúas, ademais de 4 placas en grupos de vivendas, 21 distincións honoríficas e outros 4 monumentos. Os votos a favor de PSOE e BNG e a abstención do PP fixeron posible o devandito acordo, do que pouco se soubo máis alá da colocación simbólica de novas placas que debían substituír as anteriores -como o caso da avenida de Oza en lugar de General Sanjurjo- e que acabaron por ser retiradas para manter a denominación anterior. O Concello licitara incluso por máis de 70.000 euros os traballos de retirada da simboloxías franquista e publicitara uns bosquexos sobre a futura imaxe das novas placas.

 

"Chegouse a contratar unha empresa pero nada se fixo; non sabemos o que pasou", confirma Pablo No, que aclara que o Concello deberá agora aclarar en que situación se atopa este acordo para a retirada da simboloxía franquista, claramente incumprido se reparamos na cantidade de rúas dedicadas a importantes persoeiros franquistas que se manteñen na Coruña. Quedan máis de vinte denominacións no rueiro (Viaducto del Generalísimo, praza General Mola, rúa Teniente Coronel Teijeiro, Cabo Santiago Gómez, División Azul, Alférez Provisional ou Avenida de los Caídos, entre outras) así como placas conmemorativas nalgún grupo de casas ou un baixorrelevo na sede do Concello que recorda a visita á cidade de Franco en 1939. Nada diso, que se acordara retirar naquel pleno municipal co goberno presidido polo socialista Javier Losada, foi suprimido. Coa chegada do popular Carlos Negreira á alcaldía, calquera intención de cumprir coa lei e co acordo foi paralizada.

 

Así, a CRMH lembrou que na Coruña "o incumprimento da Lei da Memoria Histórica é total" e considera que "é difícil atopar" un lugar onde se obvie como nesta cidade a normativa. "A compensación á que aludía o ex alcalde Francisco Vázquez, que lembraba a cantidade de rúas dedicadas a vítimas da ditadura ou republicanos ilustres, non serve; a lei obriga a retirar a simboloxía franquista", destacou Fernando Souto, presidente da Comisión.

 

Agora, e logo do silencio de máis dun ano que o Concello deu por resposta á CRMH, só queda esperar por unha sentenza que debería estar lista antes do vindeiro verán. Será daquela cando a xustiza determine o incumprimento ou non da lei e dos seus propios acordos por parte do goberno local da Coruña e cando, presuntamente, constante a evidencia do mantemento de rúas e simboloxía franquista nas rúas, unha situación que fora criticada pola ONU a través do seu relator na súa última visita a España. Daquela, as Nacións Unidas advertiran de que nos edificios da Administración central do Estado fora retirado o 86% da simboloxía. Na Coruña, e agás algunha excepción puntual como o caso da estatua de Millán Astray, nada se fixo aínda por acabar con ela.

 

O mantemento de rueiro franquista, maior cuantitavimante na Coruña, repítese en moitas outras vilas e cidades galegas. Onte mesmo, o BNG esixiu a retirada dos 13 símbolos franquistas aínda existentes en Vigo. A campaña Fascismo Nunca Máis identificou unha ducia de elementos ilegais en Vigo, Baiona e Nigrán e a formación denunciou o cumprimento da Lei de Memoria Histórica. Noutra outras vilas e urbes do país tamén se mantén simboloxía da ditadura.

Conmemoración 96 aniversario do Manifesto de Lugo

Participantes da Asemblea de Lugo

Texto íntegro do manifesto

Aniversario da Asemblea de Lugo conmemorado o venres 21

 

Praza.gal - David Lombao 19/11/14

Uralitas no canto de tellas ou pizarras, fachadas ou edificios enteiros sen rematar, urbanizacións mastodónticas a medio facer, bloques de vivendas propios do centro dunha cidade chantados nunha contorna rural... Son só algúns exemplos do que popularmente se deu en coñecer como feísmo e que persoas expertas prefiren denominar "maltrato da paisaxe" ou "canibalismo urbanístico", entre outras denominacións. Estas mostras de desleixo polo propio territorio, que a Xunta asegura que atallará a futura Lei do Solo, eran parte das preocupacións dos participantes no encontro que, hai este martes 96 anos, serviu para bosquexar o primeiro programa do galeguismo político: a Asemblea Nacionalista de Lugo.

 

Aquela xuntanza auspiciada polos "persoeiros das Irmandades da Fala", que supuña subir un chanzo no movemento que antes fora agrarista, provincialista ou rexionalista, tivo entre as súas conclusións máis relevantes a reclamación da "autonomía integral para Galicia" ou a aposta por "nomearse para sempre nacionalistas galegos", toda vez que a "verba rexionalismo" non era quen de "recoller" todas as "aspiracións" do país. Xunto a estas grandes liñas políticas a Asemblea abordou outros "problemas que interesan dun xeito fondísimo a vida nacional da Galicia" en ámbitos tan diversos como a economía, a xudicatura ou as institucións, pero tamén varios "aspectos artísticos".

 

Tal e como recolle o Manifesto resultante daquela asemblea, cuxo manuscrito foi adquirido en 1999 pola Fundación Galiza Sempre e depositado no Museo do Pobo Galego, a asemblea resolveu  "proclamar a soberanía estética da Nazón Galega", un principio inspirador que, sinalaban, tería que concretarse nas leis. Esta soberanía estética, di o manifesto, tería que ser exercida, en primeiro termo, "sobre as construcións urbanas e rurais". Con esta finalidade tería que ditarse "unha lei que obrigue os propietarios a axeitar o estilo das súas construcións ao estilo xeral de cada vila galega". Ademais, o "poder galego" tería a facultade de expropiar "monumentos e paisaxes" e de organizar o "ensino artístico" coa "creación dunha Escola Musical Galega".

 

Estes aspectos estéticos, aínda sen resolver case un século despois, serían parte das responsabilidades da Xunta Gobernadora, isto é, do Goberno galego que propuña a asemblea e que estaría composta por "un presidente e seis secretarios", persoas que xestionarían algo semellante ás actuais consellerías con responsabilidades en "Administración, Xustiza, Ensino, Obras Públicas, Agricultura, Industria e Comercio". Esta Xunta sería a encargada de aplicar as decisións do "poder autónomo" representado "por un xuntoiro ou Parlamento Galego" elixido por sufraxio universal para rexer un territorio no que xa non habería deputacións provinciais, toda vez que a Asemblea apostaba polo seu "acabamento".

Á Xunta Gobernadora teríanlle que corresponder "todas as funcións administrativas" e tamén toda a xestión dos impostos "sen intervención do Poder Central" xa que Galicia, sinalaban, tería que dispoñer dun sistema de concerto económico semellante ao que gozan aínda na actualidade Euskadi ou Navarra. Ese "poder galego" tamén exercería, en exclusiva, a competencia en materia educativa e o ordenamento do sector bancario, "no que intervirá pola función social que hoxe teñen os bancos", abondaban. A Xunta, asemade, tería a responsabilidade de construír e administrar o ferrocarril e de impulsar as leis que correspondesen para tipificar como "crime contra Galicia" o "permanente absentismo dos propietarios da terra".

 

Fragmento do manuscrito do Manifesto de Lugo

 

O BNG reclama a retirada da simboloxía franquista do Templo Votivo do Mar en Panxón.

 Templo Votivo do Mar en Panxón

11 Setembro 2014  Redaccion @valminorinfo

Os nacionalistas de Nigrán reclaman a retirada dunha placa de mármore “carente de calquera simboloxía relixiosa” e destinada a lembrar a José Primo de Rivera e aos “caídos do bando vencedor”, situada no Templo Votivo do Mar en Panxón. Nese senso, Xavier Rodríguez, voceiro do BNG-Nigrán, presentou unha moción de acordo a debaterse no vindeiro pleno de Nigrán. Na mesma, solicítase que o goberno municipal realice xestións ante o bispo da diocese de Tui-Vigo, “ofrecéndolle a colaboración do Concello se é necesario” coa finalidade de acadar a retirada desta simboloxía franquista da igrexa.

 

Lembran que xa pasaron máis de corenta anos de rematada a ditadura franquista e case sete da aprobación da lei de Memoria Histórica, que obriga a retirar dos espazos públicos toda conmemoración ou exaltación “persoal ou colectiva, da sublevación militar, da Guerra Civil e da represión da ditadura”.

 

Denuncian que sen embargo, a devandita placa permanece “incomprensiblemente” e “ben visible” nun dos monumentos emblemáticos de Nigrán. A mesma presenta unha relación dos mortos do bando franquista na guerra civil.

 

“Franco, certamente, pertence á historia, pero non cabe que símbolos que renden recoñecemento social á ditadura permanezan nos espazos públicos do concello, a non ser que se comparta ese recoñecemento”, sinala Xavier Rodríguez.

 

Entende que por outra banda, “supón unha ofensa e provoca un sufrimento innecesario a moitos familiares de persoas perseguidas e represaliadas durante a guerra e os anos seguintes, constituíndo un agravio inútil para aquelas persoas que non secundaron a ideoloxía da ditadura”.

 

“Estes símbolos non teñen sentido nunha democracia polo que cómpre levar a cabo as accións precisas para facilitar a súa retirada tal e como estabelece a lei, dando deste xeito resposta aos sentimentos democráticos da cidadanía”, conclúe.

O BNG localiza 13 símbolos franquistas en Vigo, Baiona e Nigrán, a metade na cidade



 

Desde a polémica cruz do Castro ao IES Santa Irene ou as vivendas de Ramiro Pascual en Matamá             

 

EFE 18 de novembro de 2014                           

Portavoces municipais do BNG en Vigo, Baiona e Nigrán presentaron esta mañá o resultado da campaña «Fascismo Nunca Máis», unha iniciativa que lles permitiu localizar, con axuda dos veciños da comarca, un total de trece símbolos franquistas que, segundo reclaman, «deben ser retirados».

 

A portavoz municipal nacionalista en Vigo, Iolanda Veloso, destacou que, á marxe da polémica cruz do Castro, na cidade existan diversos símbolos franquistas, en forma de «placas, escudos e inscricións», que son contrarios ao cumprimento da Lei de Memoria Histórica.

 

En concreto, denunciou que as paredes externas do IES Santa Irene, as do edificio de Aduanas ou as das vivendas sociais de Ramiro Pascual en Matamá, entre outras, manteñan este tipo de simboloxía que «é necesario retirar» non só para cumprir a lei, tamén para que as vítimas non se sentan «insultadas».

 

Por iso, Veloso solicitou que o goberno local elimine este tipo de placas ou escudos dos edificios públicos e inste aos particulares a facer os propio no caso de inmobles de titularidade privada.

 

Durante a súa comparecencia ante os medios, Veloso volveu a incidir ademais no caso da cruz do Castro, un momento que o alcalde, Abel Caballero, «négase a retirar» a pesar de que unha sentenza xudicial así o orde.

 

O Val Miñor

No Concello de Nigrán os casos «máis destacados» de simboloxía franquista perviven, en palabras do concelleiro Xavier Rodríguez, en edificios relixiosos como o tempo votivo de Panxón.

 

O BNG xa presentou unha moción ante o pleno da corporación da localidade que derivou nunha declaración institucional desde o Consistorio para solicitar que a diocese de Tui-Vigo cumprise coa Lei de Memoria Histórica.

 

En Baiona , localizáronse catro símbolos situados na ex Colexiata, a fonte de subida á Virxe da Roca, un lavadoiro no río Groba e na fachada do cemiterio municipal.

 

O edil do BNG en Baiona, Iago Pereira, criticou que a permanencia deste tipo de simboloxía supoña «un insulto á memoria de galegos e galegas que sufriron o franquismo por defender a liberdade e os dereitos democráticos do pobo».

´O exilio comunista galego foi monolítico, porque o que se movía non saía na foto´

 

Traducción Estación Atlántica

Víctor Santidrián Doutor en Historia pola Universidade de Santiago
"Case todo o exilio republicano tiña un toque de anticomunismo porque era propio da época. Estabamos na guerra fría e eles eran os inimigos"

 

La Opinión A Coruña - Manolo Rodríguez - A Coruña 14.11.2014
O Consello dá Cultura en Santiago acolle hoxe e mañá un seminario sobre Os exilios ibéricos en clave comparada. O profesor Víctor Santidrián será o encargado de ofrecer unha das conferencias. O título é O caso galego dentro do exilio comunista internacional. Pese a que non foi un grupo numeroso, os exiliados comunistas contan coas súas propias particularidades.

-Os exiliados comunistas galegos coa chegada de Franco son moitos?

-O exilio galego, en comparación con outros de España, é numéricamente minoritario. E os comunistas que se exilian tamén son minoritarios ou non é a maioría dentro do grupo de galegos exiliados e non o é, en primeiro lugar, porque non era unha forza maioritaria e, en segundo, porque os que se exilian son, en gran parte, os que non estaban en Galicia o 18 de xullo de 1936. Por iso son poucos.

-Ten cifras?

-Houbo uns 1.200 exiliados galegos, que representan menos do 3% do exilio republicano español. E o exilio galego comunista é moi minoritario: unhas 200 persoas. Aínda que dentro dos 1.200 non é unha cifra despreciable, pero dentro do conxunto español é unha minoría moi minoritaria.

-E a onde se exilian?

-Están expandidos por todos os territorios onde hai exiliados galegos. O primeiro paso vai ser Francia porque unha vez que o exército republicano é derrotado van atravesar a fronteira. O destino natural dos galegos vai ser América Latina polas relacións coa emigración: Cuba, Arxentina, Chile, Venezuela, Estados Unidos? Outros se van a quedar en Francia durante toda a guerra mundial e o franquismo. E a peculiaridade do exilio comunista galego é que hai uns cantos que se van á Unión Soviética.

-Que tipo de lazos manteñen entre eles?

-Os galegos non se exilian por ser galegos, senón por ser comunistas. E no exilio, aínda que en determinados momentos si que manteñen as súas propias organizacións como galegos, os comunistas van pertencer a unha organización xa non só española senón internacional, que naquel momento era a Internacional Comunista. É un partido de ámbito mundial. O seu carácter galego téñeno, pero o que hai que destacar é que pertencen a un partido de ámbito internacional.

-Hai diferenzas entre os comunistas galegos no exilio e outras formacións como os socialistas ou os anarquistas?

-É un exilio profundamente dividido, moi dividido. En España e en Galicia. O republicanismo galego está moi dividido non só por loitas entre partidos, senón que os propios partidos están enfrontados entre si. Os comunistas dan a imaxe de ser máis monolíticos, porque, sencillamente, o que se movía non saía na foto. É un partido que purga aos seus disidentes e o núcleo forte mantense máis cohesionado por disciplina. É unha característica propia do exilio comunista galego e, en xeral, do exilio comunista. E aínda que ten as súas divisións, e moi gordas, fronte a outras formacións dan esa imaxe de monolitismo.

-E como son as relacións entre os diversos partidos no exilio?

-Son sempre moi complicadas. E non hai que esquecer que case todo o exilio republicano ten sempre un toque de anticomunismo porque é propio da época. Estamos na época da guerra fría e os comunistas son os inimigos.

-O exilio galego foi perdendo forza co paso do tempo. Cales foron as causas?

-O destino natural dos galegos foi América Latina e a dirección do republicanismo e tamén do comunismo deixa de estar en América Latina segundo pasan os anos 40 e céntrase en Francia. E os galegos non van estar presentes en Francia e van perder comba. Cando crece un novo galleguismo nos anos sesenta xa non ten lazos con América Latina porque xa é outra xeración e rompéronse prácticamente todos os lazos.

Quince toneladas de pedra e bronce pola memoria histórica

 

Sergio Portela asina o monólito que se instalará na praza José Adrio o venres día 21

 

D. Guimarey | Pontevedra 14.11.2014 |

Un monumento lembrará as figuras do impresor Ramiro Paz; o avogado José Adrio; os médicos Amancio Caamaño, Telmo Bernárdez e Luís Poza; os mestres Paulo Novás, Germán Adrio e Benigno Rei; o xornalista Víctor Casas e o capitán Juan Rico. Pontevedra homenaxeará a todos eles, fusilados pola ditadura franquista.

 

Sete metros de altura e quince toneladas de peso. Son as dimensións do monólito que se instalará na praza José Adrio, coñecida popularmente como "pasarela", para lembrar aos fusilados o 12 de novembro de 1936. O escultor pontevedrés Sergio Portela asina este deseño composto por dez cubos de granito nos que irán gravados os nomes de cada unha das vítimas e que contará con bandas con iluminación LED de cor azul.

 

"O monumento ten que chamar a atención e ter un efecto singularizante", indicou Portela sobre o seu deseño. O escultor partiu dun estudo da contorna a través do cal concluíu que a obra debería ser vertical. "A zona está marcada pola horizontalidad demasiado forte dos elementos que lle rodean", indicaba Portela para xustificar a súa elección. Dentro da idea principal, o autor decidiu utilizar materiais "eternos" como a perda e o bronce, mesturado coa tecnoloxía actual, engadíndolle os elementos de iluminación.

 

O monólito contará na zona da base cunha figura feminina cun cuenco nas súas mans. Está previsto que durante os actos que se celebre en homenaxe ás vítimas da represión fascista, o recipiente acollerá un lume azul.

 

"Estamos diante dunha achega que enriquece o patrimonio histórico, cultural e urbanístico de Pontevedra", indicaba o concelleiro de Urbanismo, Antón Louro durante a presentación do monumento. Tras agradecer o traballo do escultor engadiu que será "un recordo plantado na terra de Pontevedra e o corazón dos pontevedreses na loita pola liberdade e pola democracia".

 

A instalación deste monólito realizarase a principios da próxima semana, sempre que o permitan as condicións meteorolóxicas. A intención do goberno municipal é poder realizar o acto cívico de homenaxe aos fusilados o venres día 21, durante o cal se inaugurará a escultura, con algo de atraso debido á execución da peza. Será un monumento cívico que, en palabras do concelleiro socialista, "que tamén un monumento á vida".

 

Para Louro "é un orgullo que Pontevedra conte con este novo referente" e destacou o enriquecemento paisajista que terá na zona coa súa instalación.

Acto sobre a cruz dos caidos do Castro

A Volta dos Nove en Cangas

Viaxe dunha delegación da CRMH da Coruña ao Parlamento Europeo

CRMH da Coruña 6 de nov 14

 

Os pasados 2, 3, e 4 de novembro unha delegación da CRMH da Coruña viaxou a Bruxelas, convidados por Compromiso x Galicia, como parte dunha delegación galega de distintas asociacións, para expoñer alí á eurodiputada do PNV Izaskun Bilbao as nosas reivindicacións. Logo de visitar o parlamento europeo o lúns pola mañán, e pasarlle á devandita eurodiputada dous informes feitos pola CRMH da Coruña, ún sobre a simboloxía franquista aínda presente na Coruña, e outro sobre o pazo de Meirás, además da sentanza favorable ao derribo da Cruz do Castro en Vigo, como o informe pericial relativo ao mesmo tema. Izaskun Bilbao, eurodiputada do PNV, mostrounos unha interpelación preparada polo seu grupo parlamentar para presentar no parlamento, exixindo o derrubo da Cruz do Castro. Quedaron en mandarnos unha copia da mesma, por correo electrónico. Pola tarde conseguimos contactar con distintxs representantes de diferentes forzas políticas do estado español, como Lidia Senra, do grupo da Esquerda Plural, como Ana Miranda, do BNG, como Tania González, de Podemos, como Jordi Sebastiá, de Compromís -do País Valenciá-. A todxs estes eurodiputados pasámoslle os informes que levamos da Galiza, e tamén pasámoslles os devanditos informes por correo electrónico aos distintos representantes de todas as forzas politicas do estado español representadas no parlamento europeo, no correo que pegamos abaixo. A intención está en que, logo do falado cos eurodiputadxs arriba mencionados, temos que buscar algúnha referencia na Convención Europea de Dereitos Humanos, lexislación asinada polo goberno español, que entre en contradicción cos feitos denunciados nos informes que alí levamos, e que tamén adxuntamos a este correo. Isto para que os distintos grupos parlamentares europeos fagan unha petición de informe, para que se debata no parlamento, petición que se pode subir a calquera grupo parlamentar por calquera cidadán e/ou asociación de calquera país da Unión europea. Por iso, desde a CRMH estamos, logo desta visita, empezando a traballar neste sentido, para que, logo de informados os grupos parlamentares europeos dos informes que alí levamos, teñan a ben presentar as devanditas peticións de informe, para que logo se debatan no pleno. Cremos desde a CRMH que o debate é necesario en tódolos niveis das institucións, por iso informamosvos destas iniciativas presentadas pola CRMH da Coruña, como así informamos na última xuntanza da IGM.
 

Rubén Afonso Lobato, secretario da CRMH da Coruña.
 

TEXTO DO CORREO ENVIADO A TODOS OS GRUPOS PARLAMENTARES DO PARLAMENTO EUROPEO
 

Buenas tardes a todxs,

Estos pasados 2,3 y 4 de noviembre una delegación de la Comisión pola Recuperación da Memoria Histórica (CRMH) de A Coruña visitó, atendiendo a la invitación del grupo Compromiso x Galicia, que se presentó a las últimas elecciones europeas coaligado con el PNV, visitó el parlamento europeo. Como material informativo para los grupos parlamentarios -para TODOS los grupos parlamentarios-, llevamos un dossier sobre la aún existente simbología franquista en A Coruña, ciudad en la que tenemos el triste "sabor" de ser la capital de provincia del estado español con más nombres franquistas en el callejero, además de en otros sitios públicos. También llevamos un dossier sobre la permanencia en propiedad de la familia del dictador Francisco Franco del pazo de Meirás, que, como seguramente sabeis, no fue "donado" por el pueblo gallego al dictador, sino expropiado -mejor dicho: ROBADO-, como demuestran la documentación que adjuntamos en el dossier que os mandamos sobre el pazo de Meirás. También, y dado que la CRMH de A Coruña está en la coordinadora de los grupos memorialistas de Galiza -Iniciativa Galega pola Memoria-, recibimos la sentencia judicial favorable al derribo de la Cruz de O Castro en Vigo, que nos pasaron lxs compañeros de la Asociación Viguesa Memoria do 36, junto con el informe pericial relativo al mismo tema, que también os enviamos.

 

Todo esto es con la finalidad de que, si así lo considerais, tomeis las medidas oportunas para que en el parlamento europeo se conozcan estos imcumplimientos de las distintas legislaciones, bien al acuerdo tomado dentro del ayuntamiento de A Coruña -que aprobó en la anterior legislatura municipal la retirada de 53 símbolos franquista de nuestra ciudad, con el resultado de que, cuando el Partido Popular ganó las siguientes elecciones municipales, se "olvidó" de cumplir los propios acuerdos adoptados en el pleno municipal de A Coruña-, bien al incumplimento de la Ley de la Memoria Histórica -que obliga claramente a las instituciones públicas del estado español a la retirada de la simbología franquista-, bien el hecho escandaloso de que la familia del dictador Franco aún siga utilizando el pazo de Meirás para sus vacaciones y sus fiestas -aunque esté declarado como Bien de Interés Cultural por la Xunta de Galiza, cuya ley de patrimonio cultural no especifica CUÁNTOS días tiene que estar abierto al público al mes, pueden ser 30 días al mes o menos, cuando la actual Xunta de Galiza, con el gobierno del PP sólo concede 4 días al mes-, hecho este unido a la inmoralidad que supone que no es de recibo que en otros países, como por ejemplo Alemania o Italia, que la familia de sus respectivos dictadores anteriores -Hitler o Mussolini-, sigan disfrutando de los bienes robados por sus antepasados con la complicidad descarada de las actuales autoridades en sus respectivos países, y también a que, si la donación recibida por Franco por parte del pueblo de Galiza fuera cierta, esa donación lo fue al jefe del Estado español entonces, cosa que Franco ya no es, por lo que, aplicando el sentido común más básico, ese pazo debería estar en propiedad de las actuales autoridades españolas, no en propiedad de la familia descendiente del dictador Franco. También, en virtud de la más elemental justicia, exigimos el derribo de la Cruz de O Castro en la ciudad de Vigo, dado que ese monumento es una exaltación del franquismo, como así recoge la sentencia judicial que os mandamos, la cual exige su derribo.
 

Agradecemos vuestra atención, y también vuestra colaboración, en la confianza de que nuestros representantes en Europa sabrán hacer lo posible para que estas injusticias tengan pronto fin, ya que la difusión de las mismas contribuirán en todo el continente a saber que la democracia es un bien a respetar y a valorar, porque si en toda Europa esto se sabe, las fuerzas políticas democráticas tendrán la obligación de poner todo su empeño en que cesen estas acciones antidemocráticas y contrarias a la convivencia pacífica y respetuosa entre todas las personas de nuestras respectivas nacionalidades. Naturalmente, si tuvierais alguna duda o comentario que hacer, no dudeis en hacerlo, respondiendo a este correo.
 

Sin más, reiterando nuestro agradecimiento, recibid un cordial saludo,
 

Rubén Afonso Lobato, responsable de comunicación de la Comisión pola Recuperación de la Memoria Histórica de A Coruña