Homenaxe aos asesinados do fascismo franquista en Mos

Acto reivindicativo para denunciar a prohibición de portos de Galiza a instalar unha inscrición de homenaxe ás vítimas da represión franquista en Vilaboa

Porto de San Adrián de Cobres na homenaxe nacional ás vítimas do franquismo 

do ano 2014. Foto da Iniciativa Galega pola Memoria

O acto terá lugar o sábado 3 de outubro ás 19 h no peirao de Santa Cristina de Cobres. Este lugar foi elixido polo colectivo A Regaduxa para instalar unha inscrición en homenaxe ás vítimas do terror franquista polo seu simbolismo: pola proximidade ao cárcere de San Simón, e porque tanto o peirao como a estrada que leva até alí foron construídos co traballo forzado dos presos da illa, algúns deles de Vilaboa.

Na súa negativa a autorizar a instalación da inscrición, Portos aduce razóns de seguranza que non aplica noutros peiraos. En realidade, nas reunións que se mantiveron con responsábeis do organismo explicaron que non lles gustaba nada  a expresión “terror franquista”. 

A Regaduxa comeza con este acto unha campaña reivindicativa e de denuncia para conseguir instalar a inscrición. Facemos un chamamento a todas as persoas comprometidas coa recuperación da memoria histórica para que acudan ao peirao de Santa Cristina de Cobres o sábado 3 de outubro. Poderedes participar na acción colectiva que se vai realizar e poñer así o voso grao de area para que se faga realidade a homenaxe ás vítimas do terror franquista en Vilaboa.

Vilaboa, 28 de setembro de 2015

Os fusilados. 40 anos despois de outros 40 anos.

Histagra - Lourenzo Fernández Prieto 28/9/15

Por fin, no programa de Javier del Pino na Cadena SER do sábado 26 de mañá, fálase dos fusilamentos de 27-IX-1975. Un magnífico programa que empezou co Ministro de Información, León Herrera Esteban, lendo no “parte de Radio Nacional” as condeas a morte despois da tétrica musiquiña aquela; tamén entrevistou a Magda Oranich (avogada de Txiqui) e presentou unha gravación de Marc (o outro avogado) que conta como o fusilaron, tiro a tiro, e como lograron facerlle a foto. Tamén participou Carlos Fonseca, autor de Mañana cuando me maten, o  maís recente libro sobre o asunto.

A grande incógnita é porque os escolleron a eles 5 entre os 11 condeados a morte ao mesmo tempo e porque o réxime quería fusilalos, e quen do réxime. Non chega con facer historia das vítimas para entender o pasado. Podemos renovar a premisa logo de escoitar o programa. En agosto de 1975 aprobouse unha lei antiterrorista que foi aplicada retroactivamente nos catro xuízos militares que se seguían –entre moitos outros-: 2 en Madrid contra membros do FRAP, dun escollen a Baena e do outro a Sánchez Bravo e García Sanz; un en Burgos, onde escollen a Otaegui, e outro en Barcelona onde escollen a Txiqui. Escollen porque non só había máis xuízos en curso senón moitísimas persoas en múltiples causas abertas por atentados. 

Non só aplicaron a nova lei (dunha ditadura: un estado de non-dereito) retroactivamente senón que todas as confesións foron obtidas –como era norma- con torturas. Nese mesmo mes de agosto e, coa mesma lóxica, en Ferrol mataron a X.R. Reboiras de 3 tiros polas costas. Os procesos aceleráronse sen garantía ningunha, sen aceitar as probas da defensa, incorporando novas testemuñas, contravindo as lóxicas procesais que mal que ben viñan sendo seguidas na Ditadura. No mes de setembro fixéronse os xuízos, impuxéronse as sentenzas, foron ao Consello de Ministros xuntas e confirmáronse 5. Ao día seguinte fusiláronos. Os avogados tiveron para preparar o último recurso entre as 12 da noite (cando recibiron as notificacións) e ás 4 da mañá.

Vai sendo hora de facerse preguntas que nunca se fixeron para poder pensar outras explicacións que nunca se deron. O réxime non respondeu á crecente conflitividade –como se adoita a afirmar con causalidade simple – senón que a viña provocando dende o peche de todo ensaio de apertura en 1969. Nese fío de man dura contra unha xeración contestataria que xa non tiña medo nin lembranza das atrocidades que coñeceran seus pais, en 1974 xa agarrotaran a Puig Antich e a Heinze. A reacción do réxime, dende o asasinato de Carrero en decembro de 1973, era unha resposta desconcertada que remitía en todo á súa orixe: a facer o que hai que facer, o que houbo que facer en 1936. Os que o viviron lembran a esperanza xornalística da apertura e do espírito do 12 de febreiro. Os feitos son máis teimudos que as sensacións e as esperanzas. Por iso, todo lembra a 1936, non só na aparencia e na sensación de desoncerto senón, fundamentalmente, nas formas, nos procedementos e nos procesos militares. Só muda o número de fusilados.

A foto fíxoa nun descoido Marc, o avogado e parella de Magda Oranich, e publicouse ao día seguinte en todos os xornais do mundo e a onda de antifranquismo medrou e medrou ate o infinito… Determinou o futuro inmediato e o fracaso político do “bunker” que aínda deu moita guerra ate hoxe. A estratexia do franquismo sen Franco presentouse imposible despois disto e das súas consecuencias. O PSOE e o PCE que non permitiran aos seus avogados participar nas defensas dos encausados nestes procesos, tiveron axiña interlocutores dentro do réxime para encauzar unha saída que excluíse as armas.

Vigo lembra aos represaliados vigueses Baena e Sánchez-Bravo

O cemiterio de Pereiró acolle un acto na súa honra no 40 aniversario do seu fusilamento durante o franquismo

Redacción Faro de Vigo  27/9/15
Fai corenta anos foron fusilados. Pagaron coa súa vida pola súa loita pola liberdade. Hoxe, o cemiterio de Pereiró acolle un acto de homenaxe aos vigueses Xosé Humberto Baena e José Luis Sánchez-Bravo, loitadores antifranquistas executados polo réxime franquista o 27 de setembro de 1975.

En Pereiró, representantes políticos e sociais lembraron aos mozos asasinados cando tiñan pouco máis de 20 anos, léronse poemas na súa honra e colocouse unha bandeira republicana na tumba de Baena.
Estes dous mozos vigueses, incansables loitadores da liberdade, foron condenados tras confesar despois de torturas e manipulacións nun xuízo sen a mínima garantía de defensa. Con todo, a pesar do intento do réxime, estes mozos non caeron no esquecemento.

Acto de Homenaxe a Xosé Humberto Baena no cemiterio de Pereiro de Vigo

Galería de fotos da Iniciativa Galega pola Memoria  

Unhas 300/350 persoas asistiron hoxe no cemiterio de Pereiro de Vigo ao acto de homenaxe en lembranza de Xose Humberto Baena e tamén de Xosé Luis Sánchez-Bravo, Ramón Garcia Sanz, Angel Otaegi e Yon Paredes Manot “Txiki asasinados pola ditadura franquista o 27 de setembro de 1975 . 

O acto abriuse coa lectura pola miña parte dunha declaración en nome da Comisión 27 de setembro ( vai en arquivo adxunto). Logo Mari Luz Maset leu unha carta que Ramón García Sanz escribiu ao seu irmán e única famila (enfermo de poliomenitis e impedido nun hospital de Zaragoza) días antes da súa execución e onde lle deixaba todas as súas pertenzas. A continuación Luis Viñas, leu un fragmento do relato El Relog que Baena escribira días antes da súa morte. Proseguiuse coa lectura de sendos poemas escritos para a ocasión por Manuel Pipas e Manuel Sio. Acto seguido Laura Quintillán ofereceu ao violino un fragmento dunha sonata de J.S Bach. Despois da intervención do poeta Xosé María Álvarez Cáccamo que escolleu a lectura duns versos do seu libro “De mañá que medo”, oa cto rematoi coas intervencións de Eva Solla e Flor Baena, curmán e irma respectivamente de Xose Luis Sánchez-Bravo e de Xosé Humberto Baena 

27 DE SETEMBRO DE 1975-27 DE SETEMBRO DE 2015 

40 ANOS DESPOIS DUNS ASASINATOS DE ESTADO 

O 27 de setembro de 1975, a cidade de Vigo e o mundo enteiro estremecíase diante das derradeiras penas de morte executadas en Europa por motivos políticos. Cinco loitadores antifranquistas eran asasinados logo de ser detidos e procesados nuns xuízos farsa realizados baixo xurisdición militar, en consellos de guerra sumarísimos. Foron condenados a morte en sentenzas ditadas de antemán, en base a probas inexistentes e sen testemuñas presenciais, sustentadas exclusivamente en declaracións autoinculpatorias obtidas baixo tortura. Estes feitos golpearon sobre todo a nosa cidade, porque entre os cinco asasinados, dous, Xosé Humberto Baena Alonso e Xosé Luís Sánchez Bravo-Solla eran veciños de Vigo. Xunto a eles caian tamén diante do pelotón de fusilamento Ramón García Sanz, Juan Paredes Manot”Txiki” e Angel Otaegi. 

Para todos e todas os que creemos na necesidade de verdade, xustiza e reparación das vitimas da ditadura é unha obriga inescusable que a lembranza deste tráxico acontecemento non esmoreza ou desapareza para sempre da memoria colectiva. 

Cúmprense hoxe cuarenta anos desde aquel 27 de setembro. E desde hai trinta e nove, os amigos e amigas, compañeiros e compañeiras e camaradas de Xose Humberto Baena e tamén de Xosé Luis Sánchez-Bravo, vímonos xuntando aquí coa idea clara de manter viva a súa lembranza, celebrando actos como o que hoxe nos convoca diante da tumba de Pite. Sexan pois benvidas todas aquelas persoas que hoxe nos acompañan por primeira vez. 

Porén, a nosa presencia aquí non pode nin debe constituír só un acto de emocionada e irada lembranza dos compañeiros mortos. Ninguén ten dúbidas cando se trata de reivindicar con orgullo a memoria dos que, coas armas na man, loitaron para defender a lexitimidade do goberno da República. Ninguén ten dúbida tampouco á hora de calificar aquela loita como un combate xusto na defensa da legalidade. Pois ben, hoxe nós estamos tamén aquí para reivindicer e sentirmonos orgullosos da loita que Baena e tantos outros, homes e mulleres, mantiveron contra a ditadura franquista. 

Cómpre non esquecer que a loita dos que defenderon a lexitimidade republicana contra o golpe militar fascista de xullo de 1936 –comunistas,socialistas, anarquistas, nacionalistas, obreiros e campesiños, xentes sen adscripción política, antifascistas todos, republicanos en fin, - foi a mesma loita que mantiveron Baena e os seus compañeiros asasinados e outros loitadores e loitadoras contra o fascismo. 

Por iso, diante da tumba de Xosé Humberto Baena e no nome da Comisión 27 de setembro

ESIXIMOS Verdade Xustiza e Reparación moral, social e xurídica para todos os que, homes e mulleres, loitaron contra a ditadura e foron as súas vitimas 

Por iso, diante da tumba de Xosé Humberto Baena e no nome da Comisión 27 de setembro

ESIXIMOS a anulación dos xuízos da ditadura 

Por iso, diante da tumba de Xosé Humberto Baena e no nome da Comisión 27 de setembro

ESIXIMOS a fin da impunidade e a extradición a Arxentina de todos os asasinos, torturadores e políticos cómplices da ditadura, para que sexan xulgados por crimes contra a humanidade 

E tamén por iso e diante da tumba de Xosé Humberto Baena e no nome da Comisión 27 de setembro

RECLAMAMOS das forzas políticas e sindicais e das organizacións e asociacións veciñais que actúan na nosa cidade que colaboren con nós para esixir á Corporación municipal que adique un espazo público á lembranza de Xosé Humberto Baena e dos seus compañeiros asasinados polo franquismo. 

Moitas grazas 

COMISIÓN 27 DE SETEMBRO 

Vigo 27 de setembro de 2015

A praza de Millán Astray cambiará o 8 de outubro o seu nome polo das Atochas

Neste mapa podes consultar as referencias públicas ao levantamiento militar que foran seleccionadas por unha comisión de expertos designada polo Goberno bipartito de coalición PSOE-BNG. En azul, as que xa foron retiradas e en vermello, as que aínda permanecen

Traducción Estación Atlántica

Seis anos, un mes e un día despois de que o pleno do Concello aprobase retirásea o nome a 22 rúas da cidade con denominaciones do franquismo, a praza de Millán Astray deixará de chamarse así

 
La Opinión A Coruña - José Manuel Gutiérrez-  A Coruña 25.09.2015 

O alcalde anuncia que o resto de rúas con denominaciones franquistas tamén se cambiará e haberá homenaxes a vítimas da ditadura

Seis anos, un mes e un día despois de que o pleno do Concello aprobase a retirada do nome a 22 rúas da cidade con denominaciones do franquismo, a praza de Millán Astray deixará de chamarse así. O alcalde, Xulio Ferreiro, anunciou que a partir do 8 de outubro ese lugar pasará a coñecerse como praza das Atochas, un nome que fai referencia ao barrio no que se atopa, no que se atopaba a desaparecida capela da Virxe de Atocha.

Durante unha entrevista en Radio Coruña, Ferreiro detallou que a sustitución do nome efectuarase mediante un acto público e que esta decisión supón o cumprimento da Lei de Memoria Histórica. Tamén recordou o alcalde que o pleno aprobou en 2009 o cambio de denominación de 22 ruas pero o Concello nunca o levou a cabo, polo que "oficialmente hai moitas rúas na Coruña que hoxe en día están sen nome", xa que se lles retirou o anterior pero non se lles deu un novo.

Ferreiro tamén informou de que o Concello procederá a retirar símbolos franquistas da cidade, aínda que intentará causar "o menor prejuicio posible á cidadanía". Outra das iniciativas do Goberno local nesta materia será o desenvolvemento durante este outono da Primavera dá Memoria, un programa de actos cuxo obxectivo será a reparación das vítimas do franquismo.

Trala aprobación polas Cortes en 2007 da Lei de Memoria Histórica, o Concello coruñés constituíu unha comisión de expertos para determinar que rúas e lugares da cidade conservaban nomes ou símbolos relacionados co réxime franquistas. O dictame destes especialistas incluíu 22 vías municipais que rendían homenaxe a personaxes ou acontecementos da ditadura, que no pleno celebrado o 7 de setembro de 2009 foron suprimidos de forma oficial. O paso seguinte sería a concesión de novos nomes a todas esas rúas e prazas, pero o Goberno local formado por PSOE e BNG non chegou a facelo antes de terminar o seu mandato, mentres que o do Partido Popular nin sequera suscitouse a posibilidade de facelo.

Cumprimento do programa
Marea Atlántica incluíu no seu programa electoral o cumprimento da Lei de Memoria Histórica, que ademais é unha das 25 medidas que debían aplicarse nos seus primeiros 100 días de goberno. A sustitución da primeira rúa chegará pouco despois de que se cumpriu ese prazo, aínda que parece que nos próximos meses realizarase o cambio nas seguintes.

Á marxe da praza de Millán Astray, a relación de vías que deben cambiar de nome son o viaducto do Generalísimo, as avenidas do General Sanjurjo, Alférez Provisional, de los Caídos, Joaquín Planells Riera e a súa paralela, a rúa e praza do General Mola, ruas Teniente General Gómez Zamalloa, a praza do General Cánovas Lacruz, ruas Teniente Coronel Teijeiro, Comandante Barja, Cabo Santiago Gómez, Almirante Vierna, División Azul, Sargento Provisional, Juan Canalejo, Arcadio Vilela Garate, Salvador y Merino, Pepín Rivero, así como as prazas do Castillo de Olite e de los Caídos.

O museo de memoria histórica de Ferrol estará en San Felipe

O castelo de San Felipe foi prisión franquista e lugar de fusilamentos de poboación civil

A Cuesta de Mella destinarase a centro de interpretación da cidade «máis amplo»

A Voz - R.P.P. Ferrol, 23 de setembro de 2015

O goberno local de Ferrol cambiou a súa intención orixinal de instalar nos baixos da Cuesta de Mella un museo dedicado á memoria histórica. Finalmente, situarase no castelo de San Felipe , no lugar que ocupaban as celas da prisión que acolleu e con saída ao muro que foi utilizado como paredón durante a represión franquista.

A tenente de alcalde, Beatriz Sestayo, precisou que na Cuesta de Mella situarase un centro de interpretación da cidade, «máis amplo», aínda que «compatible» co de San Felipe . A concelleira de Patrimonio Histórico, Rosa Méndez, destacou que esta localización foi decidida por «consenso» entre o Concello e a Asociación de Memoria Histórica, e destacou que situalo en San Felipe «contextualiza ou feito histórico non lugar non que aconteceu».

Acto de homenaxe en Pereiró

"Aquela bala esnaquizou a toda a nosa familia"

Faro de Vigo 26.09.2015 

A "Comisión 27 de setembro" formouse en 1995 en Galicia entre amigos e camaradas de Xosé Humberto Baena, para conmemorar o 20 aniversario dos asasinatos de Estado. Agora que se cumpre o 40 aniversario e grazas á participación cidadá, lograron sufragar dous grandes valos publicitarias que lembran aos fusilados en vías céntricas de Vigo e tamén publicar dúas necrolóxicas na súa memoria en FARO. O cemiterio de Pereiró acolle mañá ás 12.00 horas un acto de homenaxe que se celebra en Vigo desde 1976 -hai 39 anos ininterrompidos- . Lembrarán a Baena e a Sánchez- Bravo con poemas e intervencións e colocarán flores coas cores da bandeira republicana na tumba de Xosé Humberto.

Valados en memoria dos asasinados o 27 de setembro de 1975

Avenida Europa rotonda Navia

Avda. Clara Campoamor. Saida do hospital novo hacia Vigo, no vial da Universidade 

 Estes valados que aquí  remito en arquivo adxunto, estarán colocados ata o día 29 deste mes en Vigo. Foron costeados coas aportacións económicas de moitos e moitas de vos. Moitas grazas. Pero aínda queda pendente a publicación en Faro de Vigo dunha  grande esquela, laica, reivindicativa e memorialista que sexa quen de golpear a conciencia do pobo e, ao tempo, axude a realizar  un exercicio de memoria e homenaxe aos que deron a súa vida loitando contra a dictadura.

Para poder sufragala permanece aberta un numero de conta de Abanca ES20 2080 5217 2130 4000 2915 na que podedes facer as aportacións económicas que consideredes oportunas, debendo indicar no concepto 27 DE SETEMBRO 2015.

Grazas outra vez a todas e todos

Celso López

Pola Comisión 27 de Setembro

PD Pregamos  difusión

Presentación en Marín do libro "un cesto de mazás"

Os portugueses de Marín

Montse Fajardo coa Memoria de Marín no Pozo da Revolta 20/9/15

Pontevedra Via! Celso Xavier Milleiro Sánchez 17 setembro 2015

Tras unha conversa mantida hai meses con José Antonio Pazos, interesante e polifacético mestre do colexio do Sequelo, gostaría realizar unha pequena procura nos datos que teño dos portugueses en Marín.

Ao longo do século XX chegaron ao noso concello perto dun centenar de emigrantes procedentes da outra beira do Miño que se asentaron e deixaron tras de si as súas pegadas, sendo numerosos os actuais marinenses descendentes deles. Os primeiros en chegar procedían do norte de Portugal, unha parte importante oriúndos da parroquia de Perre, en Viana do Castelo, e estaban relacionados co oficio de cantaría. Máis tarde, e en menor cantidade, viñeron da zona de Leiría e estaban especializados no oficio asociado ao sector manufactureiro da madeira. Xa nos anos 60, procedentes da zona de Chaves, fixaron aquí a súa residencia portugueses de etnia xitana.

Os apelidos de moitos deles foron deturpados e desnaturalizados e noutros recoñécense ben a súa procedencia: Epifanio, Capa, Abreu, Malaquías, Barbosa, León, Guerra, dos Anjos, Acevedo, de Sá, Leal... Deixando unha importante pegada na historia e na vida social de Marín. Os primeiros chegaron a comezos do século XX para traballar na construción do peirao de Marín, e trouxeron consigo os seus ideais de conciencia de clase. Tanto eles como os seus fillos participaron de forma activa no tecido sindical de preguerra, Augusto Alfonso González "Xico" e Teófilo Freitas Alves chegaron a presidir a Federación Obreira de Marín (UXT), Domingo Martínez Rufo a Sociedade de Canteiros, Domingo Gonçalves Borlido a Sociedade Agraria de Mogor, Silverio Lameiro Leal foi detido por motivos sindicais en 1932 ou Antonio Pérez Moreira "O Lonco" foi soterrado coa bandeira da República Española antes do estoupido da guerra civil.

Tras o comezo desta, moitos deles e a xeración nacida en Marín, foron perseguidos e/ou represaliados: Manuel de Paula Castiñeira Maneiro "Marcelino Liberato", Enrique Pérez Gómez "Xan do Río", Francisco da Silva Rosales "Tecelán", José Álvarez Silva, José Martínez Alfonso, Ángel Martínez Moreira "O Varrendeiro", Manuel Blanco Rodríguez "Blancote", Francisco Fresco Alfonso, Alvino Alves dos Santos, Francisco Araújo Calvo... e doutros casados con mulleres de orixe portuguesa como Laureano Muradas Domínguez "Chiripas", José Abalo Fernández, Manuel Gil García "O Maraghato" (este fusilado nos montes de Gipuzkoa o 20 de xullo de 1936 ao defender o estado democrático da República Española)...

Augusto Gonçalves Afonso "Xico" e o marinense António Afonso Martins "Cajariche" ou "Caghabicha" (os apelidos na súa forma portuguesa) foron fusilados o 14 de setembro de 1937 e foron así polo compromiso na defensa dos dereitos da clase traballadora.

Os portugueses e portuguesas de Marín, así como os seus fillos/as, contribuíron firmemente ao benestar social do noso concello e de Galiza. O vindeiro 20 de setembro a Asociación pola Recuperación da Memoria Histórica de Marín lembrará no Pozo da Revolta a algúns deles de forma explícita, mais tamén lembremos de forma implícita á colonia portuguesa, incluídas as esquecidas mulleres que xogaron un rol importante, mas non vistoso, pola dignidade colectiva e de loita pola xustiza social.

Homenaxe a Pedro Galán, o mozo "que sempre saudaba estreitando a man esquerda"

Ofrenda floral a Pedro Galán

© Galiza Nova

Praza Pública 19/9/15

"Falar de Pedro Galán Calvete é falarmos do xogo de luces salgadas que nasce no Faro de Hércules para amosar, partindo dende o bairro da Torre e atravesando todos as rúas da nosa cidade, que A Coruña é Galiza", destacou hai anos Xosé Manuel Carril nun acto de homenaxe a este mozo secretario de Organización das Mocidades Galeguistas na cidade, asasinado polos franquistas en 1936, con tan só 19 anos. Esta fin de semana, unha vez máis Pedro Galán será lembrado na Coruña, nun conxunto de actos a cargo do grupo de barrio do BNG de Monte Alto.

A homenaxe contará con dúas actividades: unha conferencia o venres 18 e a tradicional ofrenda floral o sábado 19. Deste xeito, este venres, a partir das 20 horas no local da A.VV. de Monte Alto celebrarase a conferencia “A Coruña berce das Irmandades da Fala” a cargo da profesora da UDC Pilar García Negro. Logo, o sábado, terá lugar a ofrenda floral, que se celebrará a partir das 12 no cemiterio de San Amaro, onde descansan os restos do mozo asasinado, e que contará coa intervención de familiares de Pedro Galán, para posteriormente dar paso a Avia Veira, portavoz do Grupo Municipal do BNG e veciña de Monte Alto.

O BNG convida a veciñanza a se sumar á homenaxe "a aquel mozo que sempre saudaba estreitando a man esquerda porque, segundo el mesmo dicía, era a que sae do corazón e chega ao corazón da outra persoa"

O BNG convida a veciñanza da Coruña a se sumar á homenaxe "a aquel mozo que sempre saudaba estreitando a man esquerda porque, segundo el mesmo dicía, era a que sae do corazón e chega ao corazón da outra persoa" e que resaltou -destacan- "pola súa madurez e compromiso co país nuns tempos tan complexos". 

Nacido en 1917, fillo dun camareiro marítimo nos barcos que cruzaban o Atlántico, o seu compromiso político apareceu nun manifesto publicado en A Nosa Terra en outubro de 1933, no que, xunto a Jenaro Marinhas del Valle e outra ducia de rapaces, diríxense "Aos mozos cruñeses" para lles anunciar a súa decisión de constituír a Mocidade Galeguista, baixo a disciplina do Partido Galeguista. Traballou no departamento de contabilidade da empresa de xabróns La Toja ao mesmo tempo que realizou un intenso traballo político e social, participando en actos públicos na Comarca da Coruña. Tralo Golpe de Estado do 18 de xullo de 1936, rexeitou a ocasión de fuxir embarcado a América que lle ofreceu o seu pai e seguiu levando unha vida normal, iniciando estudos de Dereito. Foi detido o 10 de setembro, levado ao Cárcere da Coruña e despois ao cuartel da policía no Orzán. O 16 de setembro o seu cadáver foi atopado nunha cuneta da Corveira por dúas leiteiras.

"Foi ante todo unha persoa sinxela e limpa de corazón, que coidaba que a divulgación e posta en práctica sinceiras dos seus ideais nacionalistas non facían mal a ninguén"

Na devandita homenaxe, Carril salientaba que Pedro Galán "foi ante todo unha persoa sinxela e limpa de corazón, que coidaba que a divulgación e posta en práctica sinceiras dos seus ideais nacionalistas non facían mal a ninguén" e que "a súa firme convición de non ter cometido nengún delito fixo que rexeitara a oportunidade que lle ofreceu o seu pai para fuxir embarcado ás América". A partida de defunción fixo constar que Galán morrera "a consecuencia dunha 'hemorraxia interna', en realidade, un eufemísmo legal para agachar que a verdadeira causa da sua morte fora un feixe de proxectis metálicos cargados de xenreira".

Homenaxe celebrada en 2011
© BNG

 

Os familiares terán a palabra na inaguración da avenida Josefina Arruti

Foto da boda de Josefina Arruti e Bibiano Fernández Osorio-Tafall, realizada por Pintos

Concello de Pontevedra 15 de Setembro de 2015 

Familiares de Josefina Arruti Viaño tomarán a palabra na inauguración oficial do desdobramento da avenida de Vigo, o novo acceso sur da cidade que leva o nome da finada. O acto celebrarase o próximo luns, 21 de setembro e estará presidido pola ministra de Fomento, Ana Pastor e o alcalde de Pontevedra, Miguel Anxo Fernández Lores.

A avenida Josefina Arruti é o novo acceso sur da cidade, unha arteria de alta capacidade que conecta o nó do Pino coa estación de autobuses. Supón unha importante remodelación urbanística da zona xa que reordena os tráficos de entrada e saída a cidade e converte a vella avenida de Vigo nunha rúa dun só carril e características do centro urbano.

O nome escollido para o novo vial quere ser unha homenaxe á Memoria das mulleres silenciadas polo franquismo como a mesma Josefina Arruti, represaliada por ser a muller do alcalde republicano de Pontevedra Bibiano Fernández Osorio Tafall, quen marchou ó exilio deixando atrás a súa familia. A penuria de Josefina – compartida por outras moitas perdedoras e perdedores da Guerra Civil- foi unha penuria solidaria. Se lembra aínda na cidade a apertura que fixo do seu panteón familiar para que mortos republicanos recibirán sepultura.

«Ernesto Guerra Da Cal, do exílio a galego universal», Joel R. Gômez

Voz de Galicia - X.L. Franco Grande 11 de septiembre de 2015

Sen dúbida que este intenso e extenso traballo de Joel R. Gômez é a fonte máis completa de información con que contamos sobre unha das figuras máis sobresaíntes da cultura galega do século XX. Un traballo que pon en claro moitas tenzas escurecidas, que non escuras, da personalidade de Ernesto Guerra da Cal, dende o seu nome mesmo -moitos pensaron que se trataba dun pseudónimo- ata a súa intervención na redacción dos Seis poemas galegos, de Federico García Lorca, ou a inmensa actividade que desenvolveu nos Estados Unidos, Brasil e Portugal a prol do coñecemento da cultura galega.

Hai neste libro riqueza expositiva da biografía e a obra, tanto no que toca á investigación como ao erudito estudoso da lingua e do estilo de Eça de Queiroz -o seu libro sobre esta materia é coñecido e valorado en todas as universidades do mundo-, con exposición pormenorizada da súas múltiples actividades académicas en centros da lusofonía en tres continentes.

Sen esquecer moitos outros traballos e actividades como a súa monumental Bibliografía Queirociana, en cinco tomos (nin Cervantes nin Shakespeare contan cun estudo equivalente), o manual Literatura del siglo XX, que asina con Margarita Ucelay, a súa primeira esposa, a colaboración radiofónica coa Voice of America, así como a súa posición na polémica da ortografía para o galego moderno. E sen esquecer tampouco a importante obra de creación poética dos seus anos de xubilado. A simple enumeración destas e outras actividades excede dos lindes desta nota.

Celebro de maneira afervoada este fundado e rigoroso traballo de Joel R. Gômez, por canto axuda a esclarecer unha figura impar do noso exilio, porque lle fai xustiza -que non sempre se lle ten feito na súa Galicia matricial- e porque, ademais, nos restitúe a un EGC en todo o seu magnífico esplendor, rescatándoo dun certo esquecemento que os fillos deste país non souberon evitar. 

Ernesto Guerra Da Cal, do exílio a galego universal. Biografía. Joel R. Gômez. Através Editora. 400 páginas. 20 euros

'Un cesto de mazás', un libro para recuperar a memoria das vítimas evidentes do 36... e de todas as demais

En Pontevedra, o libro será presentado o xoves 24 ás 20.30 horas no Pazo de Mugartegui 

Pontevedra Viva! 17/9/15

Persoas detidas, fusiladas, asasinadas en cunetas, escondidas durante anos en tobos de cortes ou ocos de cociña, humilladas... e unha longa lista de vítimas do Golpe de Estado de 1936, da Guerra Civil e dos anos de Ditadura de Franco por toda Galicia. Estes son os protagonistas de  Un cesto de mazás. Memoria das vitimas do 36 e do tempo que veu, segundo libro da xornalista Montse Fajardo que busca achegar o seu gran de area á recuperación da memoria das vítimas desa etapa negra da historia de España; de todas as vítimas, tamén das que moitas veces foron aínda máis silenciadas que as demais, pois, en palabras da autora, "detrás de cada persoa fusilada ou asasinada nunha cuneta hai un ronsel doutras vítimas que moitas veces nin sequera son consideradas como tal".

Perseguindo ese obxectivo, Un cesto de mazás fala "de foxas, batallóns, cárceres e exilio", das vítimas evidentes do 36, pero tamén das outras, de "viúvas obrigadas a sacar adiante soas aos seus. Criaturas orfas que non volven á escola porque non se permite a entrada a flllas de rojos. Nais que saen pola noite a pasear por rúas oscuras porque din os vellos que a Santa Compaña anda cos mortos e ellas queren ver ao seu fillo fusilado unha vez máis...". Para Montse Fajardo ellas también son víctimas y por eso este libre "conta que pasou despois do fusilamento, do exilio, do cárcere...".

Para falar de todas elas válese de nomes propios e pon cara, nome e biografía a 16 historias de represión contadas en todos os casos por persoas próximas ás protagonistas. Unha delas é a historia de Josefina Arruti, moi de actualidade en Pontevedra porque pasou a dar nome á nova rúa xurdida do desdobramento da avenida de Vigo. Do mesmo xeito que ese nomeamento, este libro serve para facer xustiza cunha persoa moitas veces esquecida da historia pontevedresa. 

O capítulo dedicado a Josefina Arruti é, para a autora, "un exemplo desa invisibilidade das mulleres vitimas do 36", pois pasou 18 meses presa e dous anos en arresto domiciliario, pero na cidade sempre se considerou ao seu marido, o alcalde republicano Bibiano Fernández Osorio-Tafall, como a gran vítima do 36 porque se viu obrigado a exiliarse. Montse Fajardo fai súa unha apreciación da filla de Josefina de que a súa nai "presa primeiro e logo repudiada, sen moitos medios para saír adiante, sufriu tanto ou máis ca el". 

Josefina Arruti é tan só un dos vínculos deste libro con Pontevedra, pois a autora, natural de Vilagarcía de Arousa, outorga a paternidade desta obra a dous pontevedreses: o concelleiro Luís Bará, que "fixo que o 'meniño' fora así de listo, correxindo os erros lingüísticos" e Ismael Calvo, de Ovo Publicidade, responsable do deseño que "fixo que fora así de guapo". O toque pontevedrés chega tamén cos capítulos dedicados a Manuel García Amoedo, de Vilaboa, ou Antonio Alejandre, de Vilaxoán, pero que estivo preso en Pontevedra; e a cidade e a comarca están moi presentes nas 16 historias, pois é aquí onde fusilaron a outros dous protagonistas, Amando Igrexas, de Marin, e Celestino Carbia, de Valga; e onde daba clase outra das vítimas, Ernestina Otero.

Un cesto de mazás, que se presentará este venres 18 de setembro ás 21.00 horas no Salón García de Vilagarcía, é un libro de memoria que tivo as súas orixes na primeira obra de Montse Fajardo, Matriarcas. Mulleres en pé de vida, e no programa do Concello de Pontevedra A Memoria das Mulleres. A autora sempre foi consciente de que aínda "quedan centos de historias de represión por descubrir", por iso considera fundamental que se promovan iniciativas como este programa pontevedrés e por iso se decidiu a dar forma a un segundo libro. En Pontevedra, o libro será presentado o xoves 24 ás 20.30 horas no Pazo de Mugartegui coa presenza de Carmiña Arruti, que falará das experiencias da súa nai, segundo explicou Montse Fajardo na rolda de prensa ofrecida xunto ao concelleiro Luis Bará no Concello de Pontevedra.

Do mesmo xeito que no seu primeiro libro, conta historias de memoria oral, "historias contadas por quen as viviu ou nalgún caso por alguén moi próximo". Unha vez máis, busca colaborar para que se preserve a memoria oral e colectiva das galegas e, neste caso, tamén dos galegos porque, como ela mesma recolle no limiar, "nin podo nin quero seguir dándolles as costas aos esquecidos da nosa Historia".

A "Asociación a prol dá recuperación dá memoria histórica de Marín" realizará mañá a súa homenaxe

Faro de Vigo 19/9/15

O lugar de Bagüín, na parroquia de Mogor, acollerá mañá a partir das 12.30 horas a "Homenaxe aos que defenderon a liberdade" organizado pola Asociación a prol dá recuperación dá memoria histórica de Marín (ARMHM). Uns actos nos que intevendrán os relatores Montse Fajardo e Carlos Villegas e que contarán ademais coa música de Felipe Rea, máis coñecido como "ou ghaiteiro de Estribela". A mesma asociación tamén prepara de facer á próxima semana a presentación do libro "Un cesto de mazás", de Montse Fajardo, que levará a cabo no Museo Torres o venres 25 ás 20 horas.

"Os últimos fusilados do Franquismo foron vítimas dun simulacro de xustiza"

Traducción Estación Atlántica

"Papá, mamá: execútanme mañá. Quero darvos ánimos. Pensade que eu morro, pero que a vida segue".

Atlántico - Ana Fuentes - Vigo 9/9/15

Estas primeiras liñas da carta que o vigués Xosé Humberto Baena escribiu aos seus pais antes de ser fusilado na madrugada do 27 de setembro de 1975 ilustran a portada de "Mañá cando me maten. As últimas ejecuciones do franquismo", de Carlos Fonseca (Madrid, 1959). Entre os cinco fusilados estaban o vigués Xosé Humberto Baena e José Luís Sánchez-Bravo, de Gondomar. O xornalista e escritor preséntao hoxe ás 19:30 horas na Casa do Libro.

Como chega ao tema dos últimos fusilados do franquismo?
Este ano cumpríase o corenta aniversario e a min todos estes temas da Guerra Civil e a posguerra interésanme e pareceume un bo momento para abordar un tema do que pasaron moitos anos e é bastante descoñecido. Sobre todo penso nos que naceron logo da morte do dictador, que descoñecen o tema ou teñen un coñecemento bastante difuso.

Conta na introdución que se atopou moitas dificultades para acceder á documentación. pasou moito tempo pero parece que non foi tanto.
Si, porque temos unha lei de patrimonio histórico que establece que a documentación daquelas persoas das que se coñeza o seu falecemento é de acceso público transcorridos 25 anos, pero dos que non conste ou non falezan son 50. Aquí hai condenados que foron fusilados e eu tiña autorización das familias, pero hai outros que faleceron pero despois. A situación é bastante absurda porque teño autorización das familias, que teñen dereito a acceder ás causas. Ademais, facilitáronlleme copia dos sumarios de dous dos procedementos censuradas, tachando nomes e datas de forma bastante absurda. Incluso a sentenza facilítalleme de forma incompleta, cando hoxe os xulgados facilitan sentenzas todos os días. E dáse a paradoja de que sentenzas de fai corenta anos, que o Parlamento declarou ilexítimas coa Lei de Memoria Histórica, non se poden consultar íntegramente. Grazas a que os avogados tiñan copias puiden completar os procedementos.

Logo de ver a documentación, os sumarios e falar coas familias cal é a súa opinión sobre aqueles acontecementos?
Clarísima. Foron vítimas dun simulacro de xustiza. Hai probas que se obtiveron mediante torturas, noutros casos as probas manipuláronse e recorreuse a procedementos sumarísimos que convertían nun teatro calquera simulacro de xustiza. Instruíanse co coñecemento exclusivo do xuíz e o fiscal, os acusados permanecían incomunicados durante toda a instrución, só cando se daba por terminada a investigación dábase traslado á defensa, que tiña un periodo de catro horas para ler o expediente, entrevistarse co seu cliente e propoñer medios de proba, que eran rexeitados na súa práctica totalidade. Había unha condena de antemán. Houbo once condenas de morte, seis foron conmutadas e executáronse cinco. Tocoulles a eles coma se tocoulle a calquera dos outros.

Iso para a familia debe ser aínda hoxe moi duro.
Pois si. Por iso foi especialmente emotivo falar con Flor e coa noiva de Baena, que me contou en primeira persoa como os carearon a ambos e como Baena estaba esnaquizado polas torturas, non podía nin falar. Ela sostivo con firmeza que non lle coñecía de nada e grazas a iso puido salvarse. Falar coa irmá de Sánchez-Bravo, que estivo toda a noite previa aos fusilamientos con el. Falar coa muller de Sánchez-Bravo que tiña 21 anos e estaba embarazada. Todos estes testemuños en directo seguen mantendo unha forza tremenda. Todos teñen os feitos moi presentes.

Flor Baena: "A persecución ao meu irmán empezou por mor dunha necrolóxica que puxo en Faro"

A familia do vigués asasinado loita desde hai 40 anos para tratar de demostrar a súa inocencia -"Eu e a miña nai pensamos que o perdoarían; ao final só quedounos chorar"

Faro de Vigo - Elena Villanueva | Vigo 10.09.2015

O escritor Carlos Fonseca presentou onte en Vigo a súa nova obra histórica, "Mañá cando me maten". 

O autor non puido estar mellor acompañado durante a charla e posterior firma de libros. Flor e Fernando Baena, irmáns dun dos fusilados galegos que narra a obra, non quixeron faltar á presentación da novela. Os asistentes, ademais de escoitar as peripecias persoais de Carlos Fonseca á hora de escribir o libro, puideron 'revivir' os feitos en primeira persoa grazas a Flor Baena, quen non dubidou en contar como se viviu na súa familia o fusilamento do seu irmán, Xose Humberto Baena.

Este vigués, natural da parroquia de San Pedro de Xárdoma, loitou contra todo e contra todos por defender a xustiza, pero finalmente terminou fusilado en Hoyos de Manzanares sendo, xunto con outro catro homes, os últimos asasinados do réxime franquista. Agora, 40 anos despois, a súa irmá non dubida en lembrar a historia que levou ao seu irmán ante as metralletas da Guardi Civil aquel 27 de setembro de 1975.

A historia do seu fusilamento comezou cinco anos antes. Xose Humberto buscaba desesperadamente traballo. "Tiña antecedentes por mor dunha manifestación, polo que terminou traballando en Fumensa ata o 1975", explica Flor Baena. O 1 de maio dese mesmo ano produciuse unha revolta, na que el non chegou a participar.

"Nela, un policía de paisano disparou ao aire e matou a un traballador, Manuel Montenegro. Ao decatarse, o meu irmán e outros compañeiros puxeron unha necrolóxica en FARO. Tivo que dar o seu DNI. Días despois empezaron a deter aos que pagaron a necrolóxica", relata. As detencións comezaron polo marido da propia Flor Baena. Ante isto, Xose Humberto fuxiu a Madrid.

Foi acusado dun atentado
O 14 de xullo produciuse un atentado na capital, e o 22, ás 22.30 da noite, os axentes da Garda Civil detéñeno. "Decatámonos polo telexornal de que o acusaban de ser o autor material do atentado", explica unha Flor Baena xa máis nerviosa que ao comezo.

Tras 26 días incomunicado nunha cela de 3 metros, a familia empezou a poder falar con el. No xuízo, celebrado o 11 de setembro, piden pena de morte. A familia escribiu unha misiva ao principe, naquel momento Juan Carlos de Borbón, pero a súa resposta foi tajanate. "Non era da súa competencia. Non podían facer nada". Días despois, o 27 de septimbre, Xose Humberto Baena foi fusilado.

"El sabía perfectamente que non volvería a casa, pero nós, sobre todo a miña nai, aínda confiabamos en que cando o meu pai e o meu irmán Fernando foron a Madrid o día 26 volverían con el. Finalmente non puidemos facer outra cousa que chorar, e agora loitar para que se recoñeza a inocencia do meu irmán", sentencia Flor Baena.

Bueu salda unha débeda histórica e distingue á represaliada corporación de 1936

A corporación e os familiares dos homenaxeados na fotografía final de familia. // Gonzalo Núñez

O Concello oficializa o nomeamento de Membros Honoríficos aos 12 edís, de Fillos Predilectos a seis e de Fillo Adoptivo a Carballeira nun acto con todos os grupos políticos 

Faro de Vigo - César Collarte - Bueu 06.09.2015 

Bueu saldou a súa débeda histórica coa represaliada corporación municipal de 1936. Fíxoo onte nun acto que serviu para nomear Membros Honoríficos aos 12 integrantes daquel concello, pero tamén para distinguir como Fillos Predilectos a seis deles (Francisco Piñeiro, Francisco Escáneo, Francisco García, José da Torre, José Bernárdez "Pasarín" e Francisco Padín) e para nomear Fillo Adoptivo a José Gómez da Cova, "Johán Carballeira", por non ser nativo de Bueu. Por último, fíxose un recoñecemento especial ao tesoureiro municipal daquela época, Ricardo Gómez Buceta. Deste xeito, deuse cumprimento ao acordo plenario de 2012 nunha cita que tivo lugar no Centro Social do Mar e na que estiveron presentes representantes de todos os grupos políticos da corporación, familiares dos homenaxeados e a Asociación de Amigos de Johán Carballeira, impulsora da recuperación da memoria histórica no municipio. 

Foi un acto marcado pola emotividade e que comezou aos sones da Alborada de Celanova, interpretada por Marcos Campos e Jacobo García, encargados de pór os interludios musicais a unha homenaxe que tamén tivo o seu momento literario grazas á lectura que as poetisas Miriam Ferradáns e Lucía Novas fixeron dos poemas "Lusco e fusco" e "Imaxes", ambos de Johán Carballeira. O edil Carlos Eirea fixo lectura do acordo plenario de agosto de 2012 e deu paso ao discurso de Manuel Mosteiro, presidente da Asociación de Amigos de Johán Carballeira. Este manifestou que, case 80 anos despois dos sucesos, "chega ou momento de chamar as cousas polo seu nome, e entón houbo un golpe de estado e non unha Guerra Civil". Mosteiro glosou a figura dos 12 integrantes da corporación de 1936, "homes que tingan relevancia social e liderado nos seus sectores" e que "non foron represaliados por casualidade". Por iso, o acto de onte supón para el "saldar unha débeda que Bueu tinga con todos vós", á vez que apuntou que "eles son ou exemplo a seguir", sen esquecerse da figura de Ricardo Gómez Buceta, rehabilitada onte de modo oficial. 

Félix Juncal foi o encargado de entregar os distintivos aos familiares dos represaliados. Fíxoo comezando polo que fose o seu homólogo en 1936, José Gómez da Cova, "Johán Carballeira", nomeado Membro Honorífico da Corporación e Fillo Adoptivo, un galardón que recolleu Leonor García Areosa. A continuación foi a quenda do tenente de alcalde, Francisco Piñeiro Barreiro, Membro Honorífico e Fillo Predilecto, representado por Manuel Piñeiro Miranda, e logo de Francisco Escáneo Franco, representado por Rosario e Josefa Escáneo Pérez. Idénticas distincións foron para Francisco García Villanueva, José Bernárdez Santaclara e Francisco Padín Novas, recollidas polos seus familiares. Despois tocoulle aos descendentes de Manuel Gutiérrez López e Manuel Casaleiro Pereira. E finalmente a Ramón González Soliño, José Estévez Villar, José Rodríguez Estévez e Ramón Pastoriza Gestido, ademais do recoñecemento especial ao depositario municipal Ricardo Gómez Buceta, recibido por Xullo Buceta Loveira. 

O rexedor budetense pechou o acto tras a lectura dun poema de José Bernárdez a cargo da súa neta Alcira Dasilva. Fíxoo agradecendo o traballo da Asociación Amigos de Johán Carballeira e cualificando aos membros da represaliada corporación como "exemplo de vida para todos vos budetenses, galegos e españois". Juncal tamén fixo un chamamento á reflexión para que "vos valores e ideais que estas persoas defendían non caian non esquecemento e que non estean só na memoria dúas que estamos hoxe aquí" antes de pechar coa súa esperanza de que un acto como o de onte "axude a que as feridas cicatricen e se vai recuperando a memoria dúas que se foron, a nosa memoria".

Presentación do libro "Mañana cuando me maten. Las últimas ejecuciones del franquismo"

A Comisión 27 de setembro de 1975
Convocavos a asistir o vindeiro mércores 9 se setembro ás 19:30h. na Casa del Libro de Vigo (Velázquez Moreno 27) á presentación de "Mañana cuando me maten. Las últimas ejecuciones del franquismo" (La esfera de los libros) do que é autor o xornalista Carlos Fonseca.

Intervirán, xunto ao autor, Flor Baena, irmá de Xosé Humberto Baena

Cuntis homenaxeará á corporación de 1936, perseguida polo franquismo

Foto da Web Memoria de Cuntis

Exposicións, conferencias e visitas guiadas concluirán o día 31 cun acto en honra da corporación municipal anterior ao golpe

Manu Outeiro - Cuntis -  A Voz 4 de setembro de 2015

O mes de outubro en Cuntis será o da recuperación da memoria histórica, con exposicións, conferencias e visitas guiadas que concluirán o día 31 cun acto en honra da corporación municipal anterior ao golpe do 1936 que servirá para homenaxear tamén a todos os cuntienses represaliados polo franquismo.

A apertura do programa terá lugar o 3 de outubro coincidindo co aniversario do asasinato de Roberto Blanco Torres. Durante todo o mes, especialmente os sábados, terán lugar unha serie de conferencias, exposicións, coloquios, visitas ou mesas redondas nas que participarán asociacións de defensa da memoria histórica de todo o panorama galego entre as que se atopan a Fundación Alexandre Bóveda, Iniciativa Galega pola Memoria, Asociación de Funcionarios pola Normalización Lingüística ou a Asociación pola Recuperación dá Memoria Histórica. As agrupacións locais do Fervedoiro e O Meigallo colaboran tamén na confección do programa.

Pendente de confirmar está a organización dun ciclo de cine e documentais que arroxen luz ao significado de recuperación da memoria histórica e á barbarie que significo a ditadura franquista en Cuntis e en toda Galicia.

O programa non está aínda pechado, posto que poderían sumarse novos eventos.

Segunda edición de 'O Piloto, o último guerrilleiro' após esgotar en 3 meses os 1.500 exemplares

O libro de Alfonso Eiré vai ser traducido ao español antes de finalizar o ano

Sermos Galiza -A.V. 4/9/15

A editorial Hércules sacou unha segunda edición do libro de Alfonso Eiré 'O Piloto, o último guerrileiro' após se esgotar en tres meses os 1.500 exemplares da primeira.

Desde a editorial parabenízase do que consideran que é “un dos éxitos editoriais galegos deste verán, sendo un dos triunfadores das distintas feiras do libro”. Eiré está satisfeito coa acollida mais sobre todo porque “unha figura, descoñecida para moitos, xa está na memoria dos galegos, pero, sobre todo, porque aqueles que o coñeceron, o trataron, así como os seus deudos se mostran orgullosos da resistencia galega contra o Franquismo”.

Antes de finalizar o ano, Hércules de Ediciones poñerá no mercado unha tradución deste libro ao castelán. A tradución castelá de O Piloto será presentada nas principais capitais da península Ibérica.

Bueu rende homenaxe este sábado á corporación represaliada en 1936

Monumento a Johan Carballeira (José Gómez de la Cueva) en Bueu

No acto estarán parte das familias dos homenaxeados que recollerán un diploma e unha pequena insignia entregada polo alcalde.

 

Morrazo al día 3/9/15

Este sábado, a partir das once da mañá, o Centro Social do Mar de Bueu acollerá o acto de homenaxe aos membros da corporación que foron represaliados en 1936.

O acto foi aprobado no pleno do 25 de agosto de 2012 a petición da Asociación de Amigos Johán Carballeira e realizarase para recuperar a memoria histórica e persoal das persoas que morreron en circunstancias inxustas.

En 1936 celebráronse dous consellos de guerra nos que se impuxeron penas de morte a 26 veciños entre os que estaban o alcalde José Gómez de la Cueva e varios concelleiros. Ademais, tamén foron ‘paseados’ cinco veciños cando intentaban fuxir dos calabozos, entre eles dous concelleiros.

No acto adoptarase o nomeamento de membros honoríficos e predilectos aos concelleiros Francisco Piñeiro Barreiro, Francisco Escáneo Franco, Francisco García Villanueva, José Bernárdez Santaclara e Francisco Padín Novas, membro honorífico e adoptivo a José Gómez de la Cueva e membros honoríficos a Ramón González Soliño, Manuel Casleiro Pereira, José Estévez Villar, José Rodríguez Estévez, Ramón Pastoriza Gestido e Manuel Gutiérrez López.

Tamén haberá un recoñecemento público para o tesoureiro municipal e amigo de Johán Carballeira Ricardo Gómez Buceta, do que se recordará a humillación á que foi sometido tanto persoal coma laboral antes e despois de ser ‘paseado’.

No acto estarán parte das familias dos homenaxeados que recollerán un diploma e unha pequena insignia entregada polo alcalde. Ademais, o acto contará coa presenza das poetisas buenenses Miriam Ferradáns e Lucía Novas, que lerán poemas de Carballeira.

Morre Pepa Noia, a galega fundadora de Madres de Plaza de Mayo

Os nervios levárona a ser a primeira muller en chegar a Praza de Maio aquel día no que ía nacer o movemento das nais que reclamaba verdade e xustiza pola desaparición d@s fill@s pola ditadura arxentina. Pepa Noia, de orixe galega, íniciaba entón case corenta anos de busca e loita que só rematan agora, coa súa morte en Bos Aires.

C.V. Sermos Galiza.gal 1/9/15

Nacera en 1921 e o seu verdadeiro nome era Josefina Garcia, mais, para sempre foi coñecida como Pepa Noia. O seu outro nacemento acontecería en outubro de 1976, cando desaparece a súa filla María Lourdes canda o seu compañeiro. Desde entón, Pepa Noia iniciaría a súa segunda vida, na busca incesante da súa filla e da verdade e a xustiza a través das Nais da Praza de Maio. A primeira que chegou á ronda que botaría a andar aquel movemento de mulleres en Arxentina, Pepa Noia, era filla da emigración, e tanto a súa nai como o seu pai eran orixinarios de Ourense. 

 

Noia era o apelido do seu home, Juan Carlos Noia, co que tivo catro fillos. A terceira era María Lourdes, psicóloga e profesora que tiña en 1976 un fillo de ano e medio ao que Pepa contribuía a criar. Desde o primeiro día da súa ausencia, Pepa Noia comezou unha busca que non remataría nunca., primeiro en solitario, logo sumando forzas e emocións con outras nais, saíndo a rúa e reclamando xustiza para toda aquela mocidade que a ditadura dera en desaparecer. 

O 30 de abril de 1977 Pepa Noia foi a primeira en chegar á Praza de Maio para iniciar as rondas que se prolongarían durante tanto tempo. “Cheguei moi cedo, dúas horas antes da hora que acordamos. Non podía durmir en toda a noite. Fun á praza, non había un alma. Eran as pombas e eu. Un anaco despois chegaron as outras mamás. Había unha moza que non quixo dar o nome. (…) comezamos a dar as voltas porque non podiamos ficar quietas, os policías facíanos camiñar”, explicou nunha das múltiples entrevistas nas que relatou a orixe dun movemento que levou ás mulleres á rúa, do ámbito familiar ao político. 

Membro do movemento, despois da escisión na Liña Fundadora, até o fin do seus días, infelizmente Pepa Noia pouco puido averiguar do destino final de María Lourdes. Confesaba que por momentos, soñaba ser a “feiticeira” do coñecido programa televisivo que movía o nariz e os desexos se cumprían. No seu caso, impúñase un sobre todos, recuperar a súa filla, mais, malia a loita, nunca se había de cumprir. 

Nos últimos anos, Pepa Noia recibiu moitos recoñecementos, entre eles, foi nomeada Cidadana Ilustre da Cidade de Bos Aires e arredor dela o investigador Enrique Arrosagaray escribiu o libro . Josefina Pepa de Noia. Una Madre de primera hora, publicado en 2011. 

“Ese sábado 30 de abril de 1977 chegou á praza dúas horas antes, de ansiosa. Deu voltas, agardou, mirou, deu máis voltas. Cando eran as catro e media atopouse con outras trece a un costado da Pirámide, preto da rúa Ribadavia. Non soubo ese día que en torno de Azucena Villaflor facían nacer unha das organizacións humanitarias máis valiosas na historia mundial”, escribiu Arrosagaray daquela nai de primeira hora, a primeira en chegar e a derradeira en marchar dunha loita que se implicou durante case corenta anos.

Desfranquización : o «Ferrol» xa non é do «Caudillo»

Retirada do burro no cabalo en Ferrol ano 2002

Traducción do castelá ao galego Estación Atlántica  

Jean Ortiz, 13 de agosto 2015 

Humanite.fr - O blog de Jean Ortiz.

Defranquisation: le "Ferrol" n'est plus du "Caudillo"

A cidade de nacemento de Franco é en adiante dirixida por un alcalde vermello. ¡Histórico!

De 1938 ata 1982, a cidade portuaria galega do «Ferrol» chamouse «O Ferrol do Caudillo» ("caudillo": dictador militar) porque deu a luz, na rúa da virxe María, a un dos tiranos máis crueis, intolerantes e ridículo do século XX. A cidade era supuestamente máis franquista que o cabalo de Franco e que levaba esta carga como unha cruz, fronte a un océano da que vive como exiliados ...ata tal punto que en Cuba todo español é chamado «galego»... é de Galicia que embarcou para atopar fortuna en Cuba o pai dos Castro, Ramón.

Pero «O Ferrol» tamén tiña unha clase obreira combativa, a dos astilleros hoxe afectados pola crise, «reconvertidos» con salsa europea. Folgas duras marcaron a «reconversión industrial» (eufemismo por non falar de «desmantelamento») decretada polo goberno «socialista» de Felipe González, do ex PSOE, convertido en PE. O PE. Ao PSOE que perdeu desde fai moito tempo a «S» de socialista e a «O» de obreiro, non lle queda senón pouco: o PE, un partido demócrata de estilo norteamericano... Felipe González, o pai dos GAL, Grupos antiterroristas de liberación (paramilitares perseguindo en territorio francés aos militantes vascos) puxo as súas funcións e as súas competencias de avogado ao servizo dos seus, da oposición demócrata venezolana, mentres en España centenares de militantes son perseguidos debido á « lei mordaza » que criminaliza o movemento sindical, social...

Volvamos ao noso « Ferrol » (¡ transición collida polos pelos!). O conflito social dos astilleros durou case unha década. Á fin e ao cabo, os astilleiros tiveron que reducir a súa actividade, a cidade se empobreció, a industria metalúrxica en subcontratación foi afectada pola crise. 

« O Ferrol » viu nacer no entanto ao fundador do socialismo español : Pablo Igrexas... ao Pablo Igrexas sen coleta.

Nas recentes eleccións municipais, Galicia dotouse de listas e de candidaturas de unión, as « Mareas »... as « Mareas », compostas de militantes de Esquerda Unida, de Podemos e de Anova (nacionalistas galegos de esquerdas), disidentes do BNG.

Sostidas por un océano social, as mareas sacaron vantaxe ao PSOE e aos « galeguistas » do BRG, obrigados a renunciar en favor desa nova esquerda, por non elexir alcaldes neo-franquistas. O partido popular non se partiu de risa xa que foi vencido na maioría das cidades galegas.

En diante un alcalde « vermello » dirixirá « O Ferrol ». Formidable símbolo !!! Extraordinario cambio !!! A lista « Ferrol en común », construída desde abaixo, na que ninguén se ha autoproclamado candidato, elaborou e « pactou » o seu programa co movemento social. O novo alcalde, de Esquerda Unida, Jorge Suárez, asegura que está disposto a apelar á insumisión... e que a democracia non consiste só en votar cada catro anos...  Franco asinaría a súa condena a matar despois do café, como adoitaba... A lista elixida comprometeuse a devolver ao sector público os servizos privatizados, a promover o emprego... un programa para facer relinchar ao dictador, o cabalo do «caudillo pola graza de Deus » e todos os seus incondicionales Rajoyistas e Aznarianos.

(Tradución ao castelán: Rose-Marie Serrano)