En busca dos "soldados do mar" galegos.

Un grupo de pescadores tras a recollida de minas en Xixón

 // marinavasca.eu/é

Investigadores vascos e navarros tratan de localizar a 73 pescadores de Galicia que en 1936 alistáronse na Mariña de Guerra Auxiliar de Euskadi para axudar á Armada Republicana

Faro de Vigo / R. PRIETO - A Coruña 26 de febreiro de 2012   

O protagonizado pola Mariña de Guerra Auxiliar de Euskadi é un dos capítulos menos coñecidos da Guerra Civil. Trátase dunha unidade formada por persoal civil que foi creada en outubro de 1936 polo Goberno vasco para axudar á Mariña Republicana na protección do tráfico marítimo e a actividade pesqueira e na limpeza de minas nos accesos aos portos. Dos máis de 900 pescadores que se alistaron voluntariamente nesta forza naval, preto dun centenar eran galegos. A maioría procedían da frota pesqueira de Pasaxes (Biscaia) que se refuxiaron en Bilbao ao caer Guipúzcoa. Capitáns, pilotos, patróns, maquinistas, fogoneros... Todos podían alistarse. O único requisito que se esixía para converterse en soldado do mar era dedicarse á navegación mercante ou á pesca de altura ou baixura durante un período mínimo de seis meses.

Con motivo do 75 aniversario da batalla de Matxitxako fronte ás costas de Biscaia o día 5 de marzo, investigadores vascos e navarros e familiares de pescadores convertidos a soldados da Mariña de Guerra Auxiliar de Euskadi puxéronse en contacto nos últimos meses con 18 concellos –A Coruña, A Pobra do Caramiñal, Boiro, Fene, Ferrol, Mugardos, Neda, Ponteceso, Porto Son e Riveira; Cervo e Lugo, Vigo, Bueu, Cangas, Marín, Pontevedra e Redondela– para tratar de localizar a familiares de 73 galegos que fai máis de sete décadas alistáronse na Mariña vasca para axudar ás forzas navais republicanas a protexer o tráfico costeiro e manter libres de minas os accesos aos portos vascos. Ademais destes 73 galegos dos que as asociacións de combatentes na Mariña de Guerra Auxiliar –Matxitxako Elkartea e Bidasoa Elkartea– coñecen o municipio de orixe, os historiadores tratan de cotexar a documentación doutro medio centenar que probablemente sexan da comunidade.

"Algúns concellos consultaron o padrón sen localizar a ningún dos citados. A estas alturas é moi improbable que sobrevivise algún e ademais residise na súa localidade natal. Seguir o rastro dos seus familiares é máis difícil e máis se os descendentes foron mulleres", comenta o historiador navarro Juan Pardo, autor de Mariña Auxiliar de Guerra de Euskadi e Álbum da Mariña de Guerra Auxiliar de Euskadi e creador da web www.marinavasca.eu/es  da Deputación de Guipúzcoa, en funcionamento desde o ano 1998.

O programa de actividades en homenaxe aos falecidos no combate entre o cruceiro franquista Canarias e un grupo de pesqueiros vascos nas costas de Biscaia comeza o xoves día 1 coa presentación do Álbum da Mariña de Guerra Auxiliar de Euskadi e o domingo día 4 organizarase un tributo en Bermeo aos 62 falecidos da Mariña vasca, entre eles cinco galegos: Víctor Cruz López, de Bouzas, Pontevedra; Manuel Basante Rodet, de San Ciprián, Lugo; Tomás Blades Chans de Corme, A Coruña; Francisco Fernández García, de Murgardos, A Coruña, e Antonio Álvarez Domínguez, de Pontevedra. Ao acto acudirá polo menos a filla do coruñés Francisco Fernández, o primeiro pescador convertido en soldado que caeu na batalla de Matxitxako.

"Ademais de realizar un acto de recoñecemento a quen serviron a esta forza naval, queremos difundir ás novas xeracións a memoria dos servizos que prestaron. Un pobo que esquece o seu pasado está exposto a repetir erros e a non aproveitar acertos", proclaman desde as asociacións que organizan os actos do 75º aniversario da batalla de Matxitxako.