"Mártires" de Anguieiro, unha traxedia que non se esquece

 

Traducción Estación Atlántica

 

Decenas de persoas achegáronse onte ata o monólito que os recorda en Cangas para rememorar aos once asasinados

A Asociación de Memoria Histórica 28 de Agosto de Cangas organizou por sexto ano consecutivo unha xornada homenaxe aos Mártires de Anguieiro que, tal día como onte, en 1936, foron asasinados nesta zona do monte da Magdalena. O acto desenvolveuse pola tarde, cando decenas de persoas reuníronse ao redor do monólito de Anguieiro para realizar unha ofrenda floral. Entre música dunha filarmónica e unha gaita, e cantando o himno galego, os presentes despedíronse por un ano máis dos veciños fusilados neste lugar, para dar cabida a unha charla na Casa do Pobo.

Faro de Vigo - 29/8/12 - ANDREA MALVIDO - CANGAS "Sempre unidos arredor dá Memoria, agora máis que nunca. É sentido e deber asegurarse de que ou mundo nunca esquecerá a nosa traxedia". Así comeza o manifesto en honra aos represaliados que Xavier Fonseca, familiar dun dos asasinados, leu a tarde de onte á beira do monólito de Anguieiro, en Cangas. Un ano máis, a Asociación de Memoria Histórica 28 de agosto realizou neste lugar unha xornada conmemorativa aos Mártires de Anguieiro, onde, o 28 de agosto de 1936, once traballadores cangueses (5 canteiros, 3 mariñeiros, 2 albaneis e un mecánico) foron eliminados brutalmente por parte de gardas civís. 76 anos logo daquel día, decenas de persoas reuníronse unha vez máis neste acto de "recoñecemento e xustiza", como indicou Xoán Chillón, membro da Asociación de Memoria Histórica en Cangas.

O punto culminante do evento foi a ofrenda floral común que se realizou diante do monólito. Todo comezou coa lectura do manifesto por parte do mozo Fonseca que, non só quixo recordar ao seu antepasado senón tamén que "historias como estas non deberían volver pasar. E para que así sexa, non podemos deixar que morran nas memorias", comenta. Acto seguido e a título individual, tanto grandes como pequenos alí congregados foron depositando os caraveis que portaban para honrar aos que alí pereceron. Todo iso acompañado do son da gaita que tocou ao ritmo do himno galego, interpretado por Guillerme Ignacio.

Momentos históricos
Os "11 de Aguieiro" eran todos novos de entre 16 e 46 anos de idade. Durante a madrugada do 27 ao 28 de agosto foron metidos nunha furgoneta custodiada polos falanxistas e dirixíronse cara ao lugar de Anguieiro onde foron "paseados". Das 11 execucións, unha quedou frustrada. Este sobrevivente escapou ferido polo monte cara a Aldán e por mar nunha motora de pesca. Pero, finalmente, foi alcanzado en Punta Subrido (Ou Hío) onde os seus perseguidores déronlle morte. Os mártires homenaxeados son: Daniel González, Antonio Branco, Guillermo Fernández, José Novas, Alejandro Martínez, José Martínez, Antonio Ferreiro, Normandino Núñez, Secundino Ruibal, Estanislao Ferreiro e Eugenio Bastos. Algo máis que simples nomes para os veciños de Cangas. "Son os "mártires" dunha causa que triunfaría cos anos, pero que chegou demasiado tarde para eles", conta un dos asistentes ao acto. Pero tampouco se quixeron esquecer dos 49 veciños deste pobo que sufriron unha morte "violenta, así como de todas aquelas persoas desaparecidas, perseguidas, torturadas, encerradas, humilladas, exiliadas e desterradas por defender a xustiza e a liberdade", como se indica no manifesto deste ano.

Este día finalizou cunha actuación de música e palabra na Casa do Pobo, onde o historiador Xosé Álvarez Castro deu unha charla sobre a represión franquista na comarca de Pontevedra.