O Alcalde socialisto de Vigo é condenado pola xusticia a derrubala de urxencia pero segue negándose

segunda-feira, 30 de junho de 2014

Trinta anos do regreso de Castelao a Galicia

 
Xerardo Fernández Albor e Camilo Nogueira, revelan as interioridades da volta a Galicia do corpo de Castelao
 
27.06.2014
"Cargas policiais, detidos e feridos. As proximidades de Santo Domingo de Bonaval, onde tiveron lugar os actos civil e relixioso e o enterramento definitivo de Alfonso Daniel Rodríguez Castelao, chegaron a ser, por moito tempo, un campo de batalla, no que os golpes, pedras e outros obxectos arreboladizos se entremezclaron nunha tarde que debería ser de todos os galegos" (FARO DE VIGO, 29 de xuño de 1984).

"Foi unha vergonza. Recordo que cando entramos na igrexa, tanto Teresa Castelao como eu, que iamos xuntos, fixémolo a fume de carozo, case lle diría que fuxindo, porque criamos que nos ían a agredir, e desde o interior escoitamos os ruídos das pedradas que se lanzaban contra os cristais dos automóbiles esnaquizando os parabrisas e os portelos. No exterior da capela de Santo Domingo de Bonaval, algunha pedra estivo a punto ata de impactar contra Teresa. Pero é que xa antes, no aeroporto de Lavacolla, armouse un tumulto, porque había xente, os alborotadores, que pretendían sabotear o acto na mismísima pista de aterrizaje, cando o ataúd era desembarcado do avión para introducilo no coche fúnebre". O halo de tristeza que invade a Xerardo Fernández Albor cando a súa memoria remóntase a aquel 28 de xuño de 1984 non impide que o por aquel entón presidente da Xunta siga pensando que "cumprín coa miña deber e fixen todo o que puiden".

Trinta anos despois, Fernández Albor confesa que aínda que a el tamén se lle pasou pola cabeza a idea de trasladar a Galicia os restos de Alfonso Daniel Rodríguez Castelao, que repousaban semiolvidados no cemiterio bonaerense da Chacarita, "a verdade é que non me atrevín a facelo antes porque temía que a nós, os de Alianza Popular, que entón gobernabamos en minoría, íannos a acusar de querernos apuntar o tanto ao noso favor". Pero ao doutor Albor xurdiulle un aliado inesperado, o parlamentario de Esquerda Galega Camilo Nogueira, que foi quen se atreveu" a presentar unha proposta que, sorpresivamente para aqueles tempos, foi aprobada por unanimidad no Parlamento galego.
ani
Unha unanimidad, iso si, con matices, porque da sesión do debate da moción estiveron ausentes os titulares dos tres escanos obtidos polo daquela BNPG (Bloque Nacional Popular Galego) que foran expulsados da cámara por non acatar, nin sequera prometido, a Constitución española aprobada en 1978. Foi desde as filas do BNPG, aínda que despois ningún dos seus dirixentes recoñecese responsabilidade algunha sobre os incidentes, desde as que se impulsaron as accións de "sabotaje", o cal, para Camilo Nogueira, tamén nacionalista, tamén de esquerdas, como os que protestaban, "non deixa de ser un dos varios e máis graves erros que o nacionalismo galego cometeu durante a Transición". O propio Nogueira foi obxecto dos improperios dos seus, en teoría, compañeiros ideolóxicos, "pero -di- é que a min xa me ocorreu o mesmo con outros asuntos. Son paradojas daquel tempo. Eu, a día de hoxe, séntome orgulloso de tomar aquela iniciativa, sento que cumprín coa miña deber como nacionalista e, bo, o certo é que aquí temos, na nosa terra, a Castelao, o noso máximo símbolo, ao que por certo despois acudiron repetidamente a homenajear algúns dos que estaban en desacuerdo co traslado".

Por que e con que en desacuerdo?. É unha pregunta moi propia de ser efectuada neste trixésimo aniversario daquel evento ao que, unha vez aprobado o estatuto e constituído o primeiro parlamento democrático da autonomía, moi ben podería cualificarse como o acto máis simbólicamente importante da Transición en Galicia.

 
 
O certo é que desde o momento en que se aprobou a moción de Nogueira e púxose en marcha todo o engranaje do traslado do cadáver de Castelao a Galicia xurdiron voces críticas. Por unha banda, estaban os que crían que o cemiterio de Rianxo, a súa vila natal, sería o lugar máis apropiado para que descansasen para sempre os restos mortais do egrexio galleguista. E, doutra banda, desde o BNPG e outras forzas extraparlamentarias, así como algunhas personalidades do galleguismo histórico, estimábase que a situación politica do momento non era a adecuada para efectuar o traslado, é dicir, que Castelao tiña que volver a Galicia, si, pero a unha "Galicia (patria) liberada". Nese sector, ademais, se blandió con contundencia outro argumento, precisamente o que temía Albor: de ningún xeito podíase permitir que un partido como AP protagonizase un acontecemento de tamaño calibre pois o partido que presidía Manuel Fraga era, a xuízo dos críticos, a antítesis de todo o que representaba Alfonso Daniel.

Dos partidarios de que Castelao fose enterrado en Rianxo encargouse" o propio presidente da Xunta, que hoxe o relata así: "Eu era moi consciente desa reivindicación, que ademais me parecía moi respectable. Así que, acompañado por Antonio Rosón, que era o presidente de de o Parlamento, funme a Rianxo a visitar a Teresa, a súa única irmá superviviente, a quen eu xa coñecía e era o seu amigo, e ela conveu comigo que o mellor sitio era o que pensaramos, o Panteón de Galegos Ilustres. Castelao era un grande de Galicia e debía estar cos grandes: con Rosalía de Castro, con Alfredo Brañas, con Ramón Cabanillas....E Teresa estivo de acordo, era a persoa máis legitimada para tomar a decisión porque, dígolle unha cousa, si ela non quixese, eu seguramente non me atreveu a contrariarla: o asunto resolveríase coa colocación dunha placa no Panteón, e punto". "Na moción de traslado que eu presentei -recorda Nogueira- non se citaba o lugar onde debería ser enterrado.Pero hei de recoñecer que o Panteón de Bonaval foi o lugar máis adecuado. Non esquezamos que está en Santiago, e a cidade de Santiago é máis coñecida no mundo que Galicia".

O que Nogueira non puido conseguir foi aplacar as iras do BNPG e os galleguistas críticos, aínda que está de acordo con eles nun punto: "É certo que a Xunta, ou sexa, Alianza Popular, a dereita española e españolista, tivo un exceso de protagonismo. Pero isto era inevitable. A final de contas, eran os que nese momento gobernaban Galicia". "Por iso -asegura- malia as pedradas, dos tumultos, en ningún momento arrepentinme de presentar aquela moción. Sempre estiven absolutamente convencido de que fixen o que había que facer e de que os que protestaban estaban equivocados".

Xerardo Fernandez Albor está plenamente convencido de que, si o traslado dos restos produciuse hoxe, non se desataron todos aqueles incidenets: "Son dos que cre que os tempos melloran sempre. Hoxe os grupos políticos están máis feitos, son máis responsables, e seguro que si houbese un acordo no Parlamento sería rigurosamente respectado por todos".
 
O enterro na Chacarita
Quen é o finado que levan nesa carroza?
Certo que, a mediados do século pasado, a presenza de emigrantes e exiliados galegos en Bos Aires non só era ben patente, senón que, a través do Centro Galego, habíase erigido nun polo de poder, económico e político. Pero iso énos óbice para que, algúns cidadáns bonaerenses, preguntásense pola identidade do finado naquel espectacular cortejo fúnebre que trasladou o cadáver de Castelao ao cemiterio da Chacarita. E é que desde, e para, o Centro Galego, a morte de Castelao resultou todo un reto organizativo ao que había que responder cuns fastos que pretendían formar parte da historia da cidade de Bos Aires...e de Arxentina por extensión.
 
Diso ocupouse a xunta directiva do CG desde o primeiro momento, cando alzou a bandeira de Galicia media asta en sinal de loito e ocupouse de comunicar a todos os medios informativos a noticia do deceso desde as primeiras horas do domingo, 8 de xaneiro de 1950. Foi no Centro Galego onde se instalou, por suposto,a capela fúnebre, nun féretro envolto pola bandeira galega. Durante todo aquel domingo, ata altas horas da noite, ademais de centos de galegos, desfilaron as maiores autoridades da República de Arxentina, e ata algunhas da do Uruguay. As entidades galegas, case sen excepción, enviaron tal cantidade de ofrendas florales que resultou imposible que coubesen todas na sala, polo que algunhas tiveron que situarse nos corredores e no hall de entrada do edificio social.
 
A saída do Centro Galego foi flanqueada polo corpo de enfermeiras co seu uniforme profesional. Antes de chegar ao cemiterio, o féretro foi levado ao Centro Ourensán. Alí, segundo contan as crónicas, "desde os balcóns, piadosas mans de mulleres ourensanas arroxaron unha choiva flores sobre o ataúd".
 
Do Centro Ourensán partiu o cortejo fúnebre "ante un xentío que paralizaba o tráfico da Avenida Belgrano". A carroza fúnebre que transportaba o cadáver, era seguida por unha ducia máis de carrozas nas que se acumulaban todas as ofrendas florales recibidas. Xa no cemiterio, agardaba unha multitude que acompañaría a última etapa: o camiño ao Panteón Galego. Nas páxinas do arquivo de Centro Galego lese: "É intención dá nosa colectividade eiquí radicada, enviar vos restos do ilustre patriota a Galiza, cando alí non campe ou réxime de barbarie e opresión dás liberdades dá nosa terra.."

sábado, 28 de junho de 2014

A proclamación obreira da República Galega en 1931 (video-reportaxe)


Fundación Moncho Reboiras  27 Xuño, 2014    
A Fundación Moncho Reboiras-FESGA conmemora o 83 aniversario da declaración da República Galega en Ourense e Compostela no marco do conflito do camiño de ferro (25,26 e 27 de xuño de 1931) coa publicación dunha curta documental que analiza uns acontecementos históricos que amosan a íntima implicación entre a liberación nacional e as loitas obreiras no noso país. A video-reportaxe, de 13 minutos de duración, foi coordenada por Manuel Mera e realizada por Bernal Rúa, e conta coas intervencións dos historiadores Xerardo Dasairas e Uxío-Breogán Diéguez. O audiovisual complementa á publicación “As folgas do ferrocarril Zamora-A Coruña de 1931-32″, que aínda que xa viu a luz aproveitamos para relanzar.
A proclamación do Estado Galego en 1931 está ligado á clase obreira
Ás veces o pasado anticípase ao futuro. Tal é o caso da estreita relación que hai entre a proclamación do Estado Galego en 1931 e o movemento obreiro, que daquela era unha forza emerxente, moi cativa, en comparanza cos labregos/as. Hoxe non se pode pensar en ningunha transformación, aínda a máis pequena, sen ter en conta á clase obreira, xa que é maioría social no noso país, e máis organizada para alén da burguesía. Fagamos un pouco de historia. Hai agora oitenta e dous anos proclamábase, en varios lugares de Galiza, o Estado Galego, ao abeiro da conflitiva situación do momento: agromar da Segunda República española e das arelas de liberdade das nacións oprimidas da periferia, e da folga dos obreiros contratados para a construción da vía Zamora-Ourense-A Coruña. A República proclamouse o 14 de abril de 1931, nun proceso que abriu unha enxurrada de rápidas mudanzas moito tempo contidas.
 
O 18 de abril ORGA convocaba unha asemblea para debater a formación dun gran partido nacional galego e levar ás Cortes o proxecto de constitución do Estado Galego. O 4 de xuño celebrouse na Coruña a reunión presidida por Antón Alonso Ríos. Nesta asemblea acordábase: o recoñecemento da igualdade de dereitos políticos entre o home e a muller, a definición de quen é galego/a e a condición dos cidadáns españois na Galiza, e afirmábase a Galiza como un Estado autónomo dentro da República española. Un bo comezo que atoparía unha morea de atrancos, por mor das resistencias do centralismo e pola inconsistencia política da propia ORGA.
 
Un día antes do comezo da asemblea da Coruña paralizábanse as obras do camiño de ferro entre Zamora-Ourense-A Coruña, así como tramos do de Ferrol a Xixón. Esta decisión tería unha ampla repercusión política e social no país. A paralización atinxía a 12.000 “carrileiros”, un número inmenso para economía da época.
 
A suspensión das obras do ferrocarril abriron unha fronte social e política en Galiza, orixinando a creación de comisións populares, como a do Carballiño, vila na que dimitían os concelleiros e decidían absterse nas eleicións para as Cortes Constituíntes do 28 de xuño. En Ourense, o pobo organízase en Asemblea Permanente. Sucédense as reunións co goberno en Madrid e as mobilizacións, como a que se fixo en Compostela o 17 de xuño, na que participaron 800 labregos da comarca do Ulla afectados pola suspensión; ese mesmo día facíase na cidade unha asemblea a prol do tema á que acudiron 600 veciños e na que falou o alcalde.
 
A resposta dos obreiros do camiño de ferro (os carrileiros) non é casual, xa que existían precedentes, tal como nos di Dionisio Pereira (no seu libro Sindicalistas e Rebeldes): “Proclamada a República no tramo que transcorre pola bisbarra de Monterrei prodúcense diversas folgas para acadar melloras laborais (…) Andando 1931, imítanos os peóns e canteiros da zona de Vilar de Barrio que, en número de 1.000, perden 9.000 horas de traballo con idéntico obxectivo.”
 
A medida que se achegan as votacións a presión institucional e social faise máis forte, tamén as reivindicacións cun claro matiz político. Os obreiros do ferrocarril reunidos en Compostela deciden levar ao pleno que se vai celebrar en Ourense, entre outras propostas, a inmediata declaración do Estado Galego. Ás dúas da mañá do 25 de xuño, unha morea de xente concentrada fronte ao Goberno Civil dirixiuse ao concello de Ourense e izou a bandeira galega, un mozo dirixiuse aos concentrados declarando constituída a República Galega. O 26 de xuño de 1931, reuníanse na cidade 26 delegacións de toda a Galiza para asistir á asemblea sobre a suspensión das obras. Os operarios acordaron convocar folga xeral para o día seguinte. Os xornais salientan das reunións a intervención de Antón Alonso Ríos, como presidente da Comisión Permanente a Prol do Estatuto. Tamén chegaron unha morea de obreiros afectados pola paralización, a maioría deles da comarca do Carballiño. Na noite dese día un grupo de manifestantes asaltou o edificio do Goberno Civil, rachando a bandeira tricolor e erguendo a bandeira galega ao berro de ¡Viva Galiza ceibe!
 
Ao día seguinte, o 27 de xuño, en Compostela dábase un paso máis, ao proclamar o Estado Galego e aclamar a Antón Alonso Ríos como Presidente do Goberno provisional. Isto acontecía logo dun gran mitin na Alameda, despois do cal os asistentes trasladáronse á casa do Concello, onde se izou a bandeira galega.
 
Ante a falta de respostas claras, os ánimos foron fervendo entre os traballadores de xeito tal que o 27 de xuño, relata o xornal El Pueblo Gallego, despois dunha manifestación en Compostela, izouse a bandeira galega no balcón da casa do Concello e proclamouse o Estado Galego. Dimitiron todas as autoridades e pedíuselle a Antón Alonso Ríos que ocupara a presidencia provisional da Xunta Revolucionaria.
 
Podemos tirar como conclusión destes feitos históricos que, malia o carácter simbólico das proclamacións da República Galega, reflicte ben o estado de ánimo da poboación, as súas arelas e reivindicacións. Ao que temos que engadir, que o movemento obreiro tivo un papel de vangarda na reclamación soberanista e que os militantes galeguistas (nacionalistas) que viñeron da emigración, tal é o caso de Antón Alonso Ríos e Pedro Campos Couceiro, ligados á Federación de Sociedades Galegas e á Sociedade Nacionalista Pondal, demostráronse como fundamentais para ligar o sentir social coa cuestión nacional.
 
Manuel Mera Sánchez, director da Fundación Moncho Reboiras

A República Galega: A historia non oficial

Pueblo Gallego anuncia a proclamación da República Galega
O 27 de xuño de 1931 unha Folga Xeral Revolucionaria remataba coa declaración da República Galega. Esta é a historia do que aconteceu antes e despois daquel simbólico acontecemento. Vídeo no interior.
 
Galicia Confidencial - Lois Pérez Leira | Vigo | 27/06/20
Tras a dimisión do xeneral Miguel Primo de Rivera en xaneiro de 1930, Alfonso XIII tentou devolver o réxime monárquico ao rego constitucional e parlamentar malia a debilidade dos  partidos dinásticos. Para iso, o goberno da Coroa convocou unha rolda de eleccións que debían inxectar lexitimidade democrática nas institucións monárquicas e rexenerar o réxime. Foi nomeado xefe nominal de goberno Juan Bautista Aznar.
 
As eleccións municipais do 12 de abril de 1931 foron determinantes para a proclamación da Segunda República: A pesar de que os monárquicos acadaran un resultado destacado en votos, as máis importantes cidades do Estado quedaban en mans dos  republicanos.
 
En Galiza a proclamación da República foi recibida con gran entusiasmo e manifestacións populares. Vigo é unha das primeira cidades de todo o Estado onde ondea a bandeira republicana e se anuncia desde os balcóns do Concello a nova da declaración da República.
 
Mentres tanto, en Barcelona, Francesc Maciá 14 de abril de 1931 declara la República Catalana:
CATALÁNS: Interpretando o sentimento e os anhelos do pobo que nos acaba de dar o seu sufraxio, proclamo a República Catalá como estado integrado na federación ibérica De acordo co presidente da república federal española, Niceto Alcalá Zamora, co cal ratificamos os acordos do pacto de San Sebastián, fágome cargo provisionalmente das funcións do Goberno de Cataluña, esperando que os pobos español e catalán expresasen cal é nestes momentos a súa vontade...”.
 
Días despois da declaración da Segunda República conmemórase o 1º de maio en todas as cidades galegas. Celebración que dá en multitudinarias demostracións de apoio ao novo réxime constitucional.
 
Despois da caída da monarquía borbónica e da instauración dun goberno provisorio, convócanse as eleccións para elixir as Cortes  Constituíntes para o 28 de xuño.
 
A Emigración
 
Coa declaración da República, os galeguistas de Bos Aires cren que chegou o momento de pular no propio Estado español, para que o futuro goberno recolla as aspiracións nacionais de Galiza. Esta análise dos sectores máis avanzados da colectividade galega do Río da Prata, impulsan o envío dunha delegación para que participe no proceso electoral constituínte.
 
O 7 de maio de 1931 a xunta Executiva da Federación de Sociedades galegas acorda a delegación que ha ir a Galiza: Alonso Ríos, Ramón Suárez Picallo, Blanco Amor, Francisco Regueira e Pedro Campos Couceiro.  Por Uruguai os galeguistas republicanos envían o poeta Xulio Sigüenza.
 
Blanco Amor, por falta de recursos económicos, non pode viaxar cos seus compañeiros mais súmase tempo despois en calidade de enviado de prensa.
 
Asemblea Republicana da Coruña
 
O 2 de maio nunha declaración pública asinada por Lugrís Freire, Arturo Carracido, Peña Novo, Antón Vilar Ponte e Alfredo Somoza convócase a  Asemblea Preparatoria do Estatuto Político de Galiza na cidade da Coruña.
 
As forzas republicanas galegas esperan a chegada da delegación da emigración para fixar a data e empezar as deliberacións da asemblea.
 
Suárez Picallo chega a Galiza o 4 de xuño, xusto para participar na  Asemblea, que se ha realizar na Coruña. Alonso Ríos, entrementres, aproveita a súa escala en Barcelona para entrevistarse con Maciá, e, de volta para Galiza, fai escala en Madrid, onde ten un forte enfrontamento con Casares Quiroga, a quen lle fai chegar as opinións da emigración con  fincapé  nos dereitos nacionais de Galiza.
 
Do 4 ao 5 de xuño de 1931 convócase na Coruña a Primeira Asemblea Republicana Pro-Estatuto. Nela participaron representantes de ORGA, agraristas e galeguistas de toda Galiza. A presidencia desta asemblea recaeu en Alonso Ríos, acabado de chegar de Bos Aires canda  Suárez Picallo, Julio Sigüenza  e Campos Couceiro. 
 
Daniel Alfonso Castelao cóntanos algúns aspectos daquela histórica asemblea: 
Eu coñecín a Alonso Ríos na magna asemblea autonomista, convocada pola Federación Republicana Galega para discutir as bases do noso Estatuto...Pois ben; nas xuntanzas previas todos os concorrentes adiviñamos en Alonso Rios a vontade que debía encarrilar as discusións, e así foi como el ocupou a sitial da Presidencia – que naquel intre era a Presidencia de Galiza- na asemblea en que todas as forzas republicanas do noso país ían exercer democraticamente   un dereito de iniciática...”
 
O venres 5, co Teatro Rosalía ateigado polo público, aprobouse o que se deu en chamar a “Carta de Galiza”.
 
Após calorosos debates foise debatendo punto por punto o borrador presentado á asemblea. O texto sinala no seu artigo 1º que Galiza é un Estado Autonómico nunha República Federal.
Durante a asemblea os dous delegados da emigración habían xogar un papel moi activo. Alonso Ríos saíu elixido  presidente da mesma e Suárez Picallo foi proposto como candidato a deputado.
 
Picallo saíu triunfante da Coruña. Alonso Ríos, pola contra, pagou caro o atrevemento de atacar ao cacique republicano coruñés Casares Quiroga. Aquel enfrontamento en Madrid, había rematar por excluír das listaxes electorais a este líder da emigración.
A suspensión das obras do ferrocarril
 
Galiza, pola súa situación xeográfica, mantivérase case desconectada da meseta castelá. A súa xeografía montañosa, a falta de camiños e unha escasa rede ferroviaria facían imperiosa a continuación das obras programadas para o Tren Zamora–Ourense-Coruña. Para Galiza era moi importante chegar cos seus produtos a outras zonas do Estado español, especialmente a Madrid e desde alí ás outras cidades da península. Tamén o tren podía vertebrar algunhas zonas de Galiza.
 
Cando o Ministro socialista Indalecio Prieto resolveu paralizar as obras asignando ao seu “feudo” electoral da cidade de Bilbao uns 12 millóns de pesetas para o seu porto, o pobo de Ourense ergueuse en ira contra esta decisión. Os obreiros apoderáronse da cidade, cortaron en tiras a bandeira republicana e izaron a bandeira branca e azul de Galiza e a vermella dos  comunistas. Proclamaron o Estado Libre de Galiza. Ao mesmo tempo prodúcense mobilizacións noutros puntos do país até culminar en Compostela cunha Folga Xeral Revolucionaria que declara a
República Galega o 27 de xuño de 1931.
 
Os días que conmoveron Galiza
 
Desde a declaración da segunda República, Galiza vive un espertar de sentimentos transformadores e patrióticos. Por unha banda os traballadores cren que cada vez esta máis preto o momento de construír unha sociedade socialista. Os labregos soñan con ser propietarios da terra e os intelectuais progresistas impulsan un interesante debate sobre a necesidade de contar cun estado propio.
 
Desde o mesmo 14  de abril “El Pueblo Gallego” de Vigo, de Portela Valladares, potencia o debate sobre os dereitos nacionais de Galiza. No entanto, o resto da prensa, con “La Voz de Galiza”, na área coruñesa, e o “Faro de Vigo”, na zona sur de Pontevedra,  seguen a ser a voz de Madrid e do centralismo.
 
Coa convocatoria da Asemblea Republicana da Coruña instálase o debate sobre que tipo de autogoberno lles cumpría ter aos galegos e que proposta deberían levar os futuros parlamentarios ás Cortes Constituíntes, onde se había debater a nova constitución republicana.
O destacado pensador Eloi Luis André -hoxe totalmente esquecido- escribiu distintos artigos moi interesantes en “El Pueblo Gallego” sobre a Constitución do Estado Galego, coa defensa do termo Nación para o noso país.
 
O 12 de xuño escribía Ramón Suárez Picallo en “El Pueblo Gallego”: 
“Pola redención e pola dignidade da patria. Xente de Galiza en pé e armas ao ombreiro. Contra o cunerismo veña de onde viñer! Contra o caciquismo con disfrace republicano! Por unha Galiza de e para os galegos! Todas as armas son boas e cada xesto heroico ha ter unha páxina áurea no historial da Patria redimida e ceibe.”
 
Coa suspensión das obras do ferrocarril por parte de Indalecio Prieto, as forzas patrióticas galegas toman esta decisión, como unha ofensa a toda Galiza. A reacción non se fixo esperar. Non só os traballadores afectados se mobilizaron, tamén os dirixentes políticos e as distintas administracións. No transcurso deste proceso reivindicativo, a bandeira galega, que até ese momento era un símbolo dalgúns sectores intelectuais galeguistas ou da emigración, pasouse a converter no símbolo da dignidade de Galiza e da loita pola continuidade das obras do ferrocarril.
 
Foi a primeira vez que a bandeira galega pasou a ser aceptada polos traballadores  xunto á vermella do socialismo.
 
Tanto en Ourense, coma en Santiago e no resto das vilas onde se realizaron mobilizacións, era moi común ver bandeiras galegas a carón das vermellas do comunismo. Nalgunhas concentracións como en Ourense queimáronse bandeiras republicanas españolas en repudio á actitude do goberno.
 
Mentres se realizaban mobilizacións de todo tipo, a campaña electoral para as constituíntes continuaba coa súa propia dinámica, o conflito do ferrocarril colocábaa en case un segundo plano. Nun dos  avisos electorais da candidatura galeguista da provincia de Pontevedra dicía o texto:
“Galiza esta farta de promesas incumpridas. O caso do Ferrocarril Zamora-Ourense, tan vital para o Porto de Vigo esta sangrando nestes momentos...
O xeito máis viril e cidadán é expresar a nosa protesta contra tan repetidos atentados aos intereses vigueses e galegos, consiste en votar mañá a Candidatura galeguista Alfonso Rodríguez Castelao - Valentín Paz Andrade- Ramón Cabanillas Enríquez....”
 
Nalgunhas asembleas e municipios os dirixentes ameazaban con chamar á abstención e a renunciar aos seus cargos electos.
 
Namentres, en Compostela uns 30 mozos intelectuais firmaban un manifesto baixo a sigla “Esquerda Galeguista” que chamaba á abstención electoral. Entre os asinantes estaban Luís Seoane e Arturo Cuadrado entre outros.
 
Fórmase unha comisión de negociación
 
Na reunión republicana realizada na Coruña o 3 e 4 de xuño  presentouse unha tese designada na asemblea do Estatuto Galego para o estudo do ferrocarril Coruña–Zamora, a partir de aí conformouse unha comisión negociadora coas autoridades competentes en Madrid.  A maioría dos  integrantes desta comisión eran representantes de concellos e deputacións. Entre os máis activos defensores da continuidade do ferrocarril  existían dous sectores, os máis  moderados estaban pola proposta de que continuar coas obras do ferrocarril a través de que as distintas administracións avalaron un empréstito bancario que fixese fronte ao capital necesario para recomezar o traballo. Mentres os sectores de esquerda querían levar a mobilización até as ultimas consecuencias, a declaración do Estado galego.
 
Manifestación de labregos da comarca da Ulla
 
O mércores 17 de xuño trasladáronse da comarca da Ulla arredor de 700 labregos para manifestarse en Compostela reivindicando a continuación das obras do ferrocarril Coruña-Zamora que estaba previsto que pasase pola súa zona. No prego de reivindicacións que lle presentaron ao alcalde interino, Sr. Trillo, sinalan entre outras cosas que a suspensión das obras afectara a 12.000 persoas. Exixen tamén que “en caso de non seren atendidas as nosas peticións, reclamámoslles ás autoridades e aos elementos representativos do pobo galego que presenten a dimisión dos seus cargos, por non ter sabido defender os intereses rexionais ou non ter autoridade dabondo para nos facer atender polos poderes públicos e, neste caso, convócase a todas as entidades rexionais e ao pobo en xeral a unha asemblea magna para decidirmos a actitude a adoptar”.
 
24 ao 26 de xuño: declaración da República Galega en Ourense
 
En Ourense desde había varios días que se vivía un clima de moita  tensión e indignación. As novas chegadas de Madrid sobre a suspensión das obras do ferrocarril mobilizaran o conxunto da poboación que vía afectados os seus dereitos. O sábado 14 de xuño ás 8 da noite convocouse un acto republicano-galeguista no xardín do Posío. O motivo non era outro que falar do ferrocarril e das consecuencias da suspensión das obras. Durante o mitin falaron Eleuterio Salgado,  Basilio Álvarez e Otero Pedrayo. Ao finalizaren os oradores formouse unha manifestación de protesta que marchou cara ao Goberno Civil.
 
O 24 pola noite, cando o reloxo estaba por dar as doce, as distintas forzas sociais e políticas reuníanse coas autoridades para tratar a negativa do goberno central de conceder máis créditos para continuar as obras do Ferrocarril Zamora-Ourense-Coruña. Ao coñecerse a negativa gobernamental co público que esperaba ansioso as deliberacións, formouse unha manifestación de máis de mil persoas que se botou á rúa e rachou en vivas á  República Galega. Con esta actitude dirixíronse ao Goberno Civil onde pediron a dimisión do Gobernador López Bouza, que, segundo parece, lles ofreceu resignar o mando. despois marcharon para o concello onde os manifestantes se apoderaron do salón de plenos. Era aproximadamente a unha e media da madrugada. Varios dos  líderes saíron ao balcón e  izaron a bandeira galega xunto á  republicana española, un daqueles mozos revolucionarios dirixiuse ao numeroso público que estaba concentrado nos arredores do Concello anunciando a proclamación da República Galega. 
Despois os manifestantes camiñaron polas rúas dando vivas á República Galega. A seguir marcharon para a Central de Teléfonos onde realizaron varias chamadas para dar conta da proclamación da República Galega. Moitos manifestantes marcharon a varias fábricas e fixeron soar as sirenas, o que alarmou a toda a poboación, co que moitísimas persoas  saíron ás rúas con ansia de informarse do acontecido. Segundo o cronista do xornal ABC que cubría os acontecementos, ás tres da mañá comunicaba por teletipos que a esa hora a efervescencia continuaba. Todo o día 25 Ourense estivo semiparalizado polos acontecementos. As rúas eran un fervedoiro de obreiros e veciños a falar e discutiren en voz alta. Na casa do pobo deliberábase e coordinábanse os actos e as mobilizacións obreiras e labregas. Todas as enerxías daquel día estaban centradas en garantir unha ampla concorrencia de delegacións de toda Galiza para debateren e esperar a decisión do goberno.
 
A Coruña día 25
 
Ás 19 horas realizouse unha asemblea no concello para tratar o problema da suspensión do ferrocarril. Despois de distintas intervencións acordouse, en caso de que non se solucionase o conflito, seguir os exemplos doutras cidades e dimitiren dos seus cargos. Tamén se resolveu conformar unha comisión composta por un representante do concello, outro da deputación e de distintas entidades empresariais, co obxectivo de participar na asemblea que se realizase en Ourense o próximo día.
 
Preparasé a represión
 
Ante as distintas manifestación en varias cidades galegas e das convocatorias á folga xeral revolucionaria, o Ministro da Gobernación durante o goberno Provisional, Miguel Maura dá as ordes pertinentes ás súas guarnicións militares radicadas en Galiza para que estean en alerta ante a posibilidade de conatos revolucionarios. Ao xeneral García Zabarte que comandaba o rexemento de Murcia Nº 42 apostado en Vigo comunícaselle que cumpría  mobilizar de xeito urxente as súas tropas até a estación de Vigo para ser trasladas a Ourense, onde se atopaba o foco máis revolucionario. O xeneral mencionado estaba asistido polo Coronel Lozano. As tropas chegan a Vigo o dia 26 e trasládanse varios centenares de soldados, oficiais e suboficiais. Outras tropas que se trasladaron para reprimir posibles conatos independentistas foron o Batallón de Montaña de Lleida e mais o rexemento de infantería número 29. A idea era reforzar a nova guarnición militar de Ourense.
 
Ourense día 26
 
O día 26 fora convocada en Ourense a asemblea xeral de toda Galiza. Á 11 da mañá unha multitude estaba reunida no concello. Dada a magnitude dos  presentes, por iniciativa da Casa do Pobo, pensouse en trasladarse ao Teatro Losada. Axiña se ateigaron todas as butacas e ficaron fóra máis de 6.000 persoas.  O vicepresidente do Comité Pro-ferrocarril, Señor Álvarez Xeiteira, fixo uso da palabra para explicar o obxecto do acto e propor que presidise aquela asemblea o señor Alonso Ríos, Presidente da Comisión Permanente pro-estatuto do Estado Galego. Alonso Ríos comeza o seu discurso sinalando: 
“En Galiza todos somos menores de idade.  Galiza debe comezar a camiñar. A camiñar cara ao rexurdimento e a prosperidade da nosa Terra. Creo que non ten máis que comezar a dar pasos, e a que a multitude lle indique a dirección.
Creo que con boa vontade se ha facer todo. E esa vontade non falta. E esa vontade ten de  encamiñarse preferentemente a sentar a afirmación de que os intereses de Galiza non deben estar ao mandato de Madrid.”
 
Despois han ser varios os oradores que han facer os seus acendidos discursos até que ás 13 do mediodía se acorda suspender a asemblea e convocar ás 3 un acto na alameda para que todo o pobo poida participar. Xusto ás 4 da tarde puido comezar o acto. Desde o palco da música o presidente do Centro Obreiro, o señor Fernández, deu lectura ás conclusións.
A representación da vila do Carballiño percorreu as rúas con máis de 2.000 persoas  baixo a palabra de orde  de “ferrocarril ou arredismo”.
 
A asemblea iniciouse finalmente cun chisco de atraso na Alameda. Empregouse o palco da música como tribuna do acto que presidiron Alonso Ríos e Alexandre Mon. 
 
Distintos oradores pronunciaron discursos acendidos.  O alcalde da Seabra (Sanabria) dixo que de non se resolver favorablemente o asunto do ferrocarril, ante o abandono das autoridades zamoranas, ía pedir que os considerasen como pertencentes a Galiza. 
Coa mesma, acordouse irse manifestar até o goberno civil e  agardar a solución até as 8 da noite para facer un acordo definitivo. Namentres, suspendéronse todas as obras e o comercio pechou as portas. 
 
As bases acordadas na asemblea foron as seguintes:
Primeira: Oporse por todos os medios á celebración da data electoral se o goberno non confirma, antes das oito da noite, a continuación das obras do ferrocarril e ádemas declarar a folga xeral en toda Galicia.
Segunda. Dimisión de todos os cargos representativos en todos os concellos e deputacións, así como de todos os galegos que representen cargos no goberno central e se houber algún esquirol, que figure o seu nome nun cadro que se ha titular “ Listaxe de Traidores á causa de Galiza” e cuxos cadros se han distribuír nos centros de recreo, empresas de Galiza, España e o resto do estranxeiro, escolas, centros docentes, sociedades operarias, escaparates dos  comercios...
Terceira: Baixa en todos os tributos do Estado.
Cuarta: En todas as visitas que a Galiza puideren facer, con carácter oficial, os ministros da República Española habemos facer ostensible a nosa protesta., pecharemos todos os establecementos e paralizaremos por completo a vida ordinaria, para lles indicarmos que para seren recibidos como corresponde cómpre que entren a Galiza no ferrocarril Zamora–A Coruña.Primeira. Oporse por todos os medios á celebración da data electoral se o goberno non confirma, antes das oito da noite, a continuación das obras do ferrocarril e ademais declarar a folga xeral.
 
Aprobada as bases foron levadas até o Gobernador Civil López Bouza, que se comprometeu a envialas a Madrid. Despois o gobernador saíu ao balcón  para lle falar ao pobo. Desde o edificio gobernamental sinalou: 
Veño realizando xestións para poder dar a Ourense e a Galicoa algunha nova concreta, respecto ao problema que tanto lle afecta”. A seguir engadiu: “O Ministro de Mariña, o señor Casares Quiroga atópase disposto a pór a carteira a disposición do Goberno, no caso de que as aspiracións de Galicia no sexan satisfeitas. Na miña condición de gobernador e de galego estou interesado na resolución deste asunto. Se for preciso non había ter inconveniente en presentar a dimisión”.
 
Ás 8 horas, milleiros de persoas concentráronse fronte ao goberno civil. O Gobernador transmitiu as ultimas noticias que recibira do Ministerio da Gobernación co rexeitamento do pobo con fortes protestas e berros. Izouse a bandeira galega encanto a xente cantaba o himno galego e daba vivas á Galiza Ceibe.
 
A rúa Progreso atopábase completamente ateigada de xente. A ultima hora as representacións de toda Galiza, Zamora e a Seabra acordan declarar a folga xeral.
 
Durante aqueles sucesos o incipiente Partido Comunista emerxía na escena política galega xogando un papel moi destacado na mobilización dos obreiros que traballaban no ferrocarril. 
Naqueles tempos o partido estaba liderado en Ourense por Benigno Álvarez e Antonio Fernández Carnicero entre outros.
 
27 de xuño decoración da República Galega en Compostela
 
En Compostela o conflito do ferrocarril sensibilizara os traballadores e os sectores republicanos da cidade. O día 27 realízase un mitin popular, a folga revolucionaria, paralízanse todas as actividades. Ás catro da tarde convocouse un mitin na Praza da Quintana  que é prohibido polo gobernador. Ás cinco da tarde o alcalde recibe un telegrama do ministerio da Gobernación onde o informan de que o conflito está solucionado. O alcalde informa os centros operarios que se reúnen para deliberar e acordan non dar creto á comunicación do ministerio e continuar coa folga revolucionaria. A folga era secundada polos obreiros e polos propios comerciantes que pecharon os seus negocios. Os choferes das  liñas interurbanas sumáronse á folga e deixaron a cidade sen transportes.
 
A as 18.00 horas realízase un mitin na praza do Hospital (Alameda) de enérxica protesta contra os poderes centrais e os caciques apostados no goberno español. 
 
Durante o multitudinario acto falaron obreiros e estudantes que con discursos ardentes criticaron o goberno español pola súa actitude traidora cos dereitos de Galiza.
 
Carnero Valenzuela comeza o seu discurso afirmando que o goberno tomara unha medida ditatorial contra Galiza. Engadiu que o propio Alcalde de Compostela o ameazara coa cadea se falaba en público sobre o tema por considéralo perigoso; que por riba de todo, Galiza amosaba ben ás claras que estaba en pé, en aberta revolución para acadar a súa liberdade, a súa autonomía e a República Federal Española, senón a República Galega. “¡A proclamala por riba de todos os caciquismos, de todos os gobernos civís, de todas as arbitrariedades dun poder central!”. A seguir fai uso da palabra Eduardo Puente, destacado anarquista que impulsara varios conatos revolucionarios en Chile e Arxentina. Ao comezar o seu discurso é ovacionado polos asistentes. Puente rexeita os aplausos e afirma: 
“Tiñan todos os cidadáns galegos que concentrar no corazón e no cerebro esa forza espontánea que lles fai bater as mans. Que esas mans sexan utilizadas para aforcar os traidores.” Rematou pedindo: “Unha Galiza soviética se fai falla”.
 
Despois ha intervir Pedro Campos Couceiro, acabado de chegar da Arxentina: “Cómpre acadarmos revolucionariamente, impetuosamente a Autonomía como Cataluña e Portugal, porque o Estado central nos atou sempre, sempre nos asoballou baixo todos os sistemas e formas de goberno e agora en cuestión de  dignidade é urxencia suprema aproveitar esa alma galega que vibra desesperada para facer a revolución, a verdadeira revolución, que pide saúde publica.” Remata baixo unha forte ovación.
 
A continuación fala Alonso Ríos que presidira a Asemblea Republicana había uns días na Coruña. Informa de que había dous días estivera en Ourense tentando resolver o conflito do ferrocarril:
Agora falo en Santiago para dicir unhas poucas verdades que teñen de aquilatar a vosa desconfianza cara ao poder central e acendervos o espírito revolucionario. Cómpre facermos a revolución na rúa e por todos os medios porque esgotaron xa todas as vías de solución humillantes. Nos gobernos civís  acubíllase o máis denigrante caciquismo. As candidaturas formadas até agora están inzadas de caciques. A verdadeira vontade galega, democraticamente revolucionaria, aínda non deixou oír a súa voz, e eu xúrovos cidadáns que unha vez que fagamos a nosa revolución por riba de todos os poderes centrais que houber, que proclamemos a nosa independencia e nos apertemos, se cómpre, agarimosamente con Portugal, a nosa irmá. Para todos estes galegos que se souberon erguer encol dos vosos votos de enerxía e que levaron a Madrid todo seu espírito burgués. Para todos os galegos traidores, maldición cidadá, maldición e desprezo eterno. Eu xúrovos solemnemente que se chego ao parlamento hei pedir con todas as miñas forzas a confección dunha constitución desexable, a consolidación dunha constitución anti-unitaria, que se non o fago hei permitir e heivos exixir que á miña volta me esnaquicedes. Só Galiza nos interesa. Os servidores máis leais que ela poida ter e máis que calquera. Galiza, é pola súa superioridade intelectual e pola súa vibración permanente un corazón forxado en decepcións e desenganos incomparables a ningunha outra rexión.
Atendamos, xa que logo, o seu chamado, non sexamos fillos desleigados. Cidadáns, imos facer a revolución, se for preciso coas armas na man. A alma de Santiago, corazón de Galiza” acaba Alonso Ríos “vibrou nestes momentos ao unísono dos  altos pensamentos dos  nobres ideais. Galiza ceibe completamente ceibe e reivindicada … “
 
Os manifestantes marcharon coa comitiva revolucionaria até o concello esixindo a renuncia do alcalde e dos concelleiros que a presentaron  sen grande resistencia. O presidente do Centro Republicano proclama a República Galega e asome o poder a xunta revolucionaria da que Campos Couceiro era integrante e un dos seus ideólogos. A xunta Revolucionaria require a presenza de Alonso Ríos para que asuma a presidencia do Estado Libre Galego. Alonso Ríos despois  dun intercambio de ideas e a pesar da presión popular, cre que é apresurada a decisión, á espera de que outras cidades se sumen ao levantamento popular. Namentres propón que se forme unha comisión delegada que negocie coas anteriores autoridades depostas para que reasuman o goberno municipal. 
 
Unhas hora despois chegaba este telegrama no que o goberno cedía ante os reclamos populares:
“Ministros da Gobernación e da Mariña ao gobernador Civil. Temos o gusto de anunciarlles que se acaba de aprobar a fórmula de arranxo que permite continuar obras en todos os treitos do ferrocarril co mesmo ritmo que até o de agora. Prégolle que faga pública esta nova e advírtese que a partir deste momento o goberno considera como perturbadores e facciosos cantos teimaren en manter a axitación xa inxustificada. Adopte V.E. as medidas necesarias para reprimir con enerxía todo intento de perturbación nas eleccións ou na orde pública.”
 
Unhas horas despois iniciábase a xornada electoral, Galiza respiraba triunfante. A República Galega fora efémera malia se converter nun fito histórico da nosa loita pola dignidade nacional e a autodeterminación de Galiza.
 
Moitos dos dirixentes desta histórica loita pola República Galega terminarían no ano 36 nos cárceres ou nas cunetas das estradas de Galiza. Ese foi o caso de Eduardo Puente, Modesto Pasín, Juan Jesús González, Camilo Díaz Baliño e outros miles de loitadores políticos. 
Mentres tantos outros como Alonso Ríos, Afonso Castelao, Ramón Suárez Picallo, Luís Soto, Gómez Gayoso, Arturo Cuadrado e decenas de miles de homes e mulleres terán que exiliarse, escapándose do xenocidio galego.
 
No ano 2000, o autor do artigo, Lois Pérez Leira comezou a escribir un traballo de investigación sobre a República Galega. Unha parte dela foi utilizada no suplemento dominical do Faro de Vigo do domingo 19 de novembro do 2001, onde o xornalista Salvador Rodríguez relata os acontecementos de República Galega. Posteriormente esta investigación serviu de base do documental de Lois Pérez Leira “A República Galega: unha historia non oficial”. Vigo, 2010.
 
27/6/2014
Documental realizado por Lois Pérez Leira, estreado co gallo do 79º aniversario da proclamación da I República Galega, o 27 de xuño de 1931.

Cerimonia de Honra á Corporación de Amoeiro 1931-1936


16/6/2014
Filme na honra da Corporación que rexeu o Concello de Amoeiro entre 1931 e 1936. Historia dos seus antecedentes e méritos, así como da ilegal destitución e persecución que os condenou o ouvido.


16/6/2014
Imaxes e historia das persoas represaliadas de Amoeiro tras o golpe de estado de xullo do 36. Presentado na Cerimonia de Honra da Corporación de Amoeiro e das vítimas da represión franquista. Trasalba, Amoeiro. 15 de xuño de 2014.

quinta-feira, 26 de junho de 2014

A Avenida do falanxista Ramón Ferreiro en Lugo conservará o seu nome


Traducción Estación Atlántica
Raquel Fernández | mércores, 25 de xuño de 2014, 09:53
Un informe do secretario do Concello, emitido a petición do Partido Popular, considera que a avenida non vulnera a Lei de Memoria Histórica.

Ramón Ferreiro seguirá sendo Ramón Ferreiro. O Concello de Lugo acaba de dar marcha atrás á proposta presentada polo goberno local para retirar o nome do político falanxista por vulnerar a Lei de Memoria Histórica, unha deicisión que chega tralo informe emitido polo secretario do Concello a petición do Partido Popular no que se considera que a Avenida de Ramón Ferreiro non vulnera dita lei.

Ramón Ferreiro foi Gobernador Civil de Lugo e Xefe do Movemento na provincia durante os primeiros meses do franquismo, un periodo durante o cal atribúeselle unha dura represión contra os militantes do Partido Comunista da cidade. Posteriormente, ocupou o posto de Procurador a Cortes durante as primeiras cinco legislaturas do periodo franquista.

terça-feira, 24 de junho de 2014

domingo, 22 de junho de 2014

Gloria Lago chama xenófobo a Castelao no seu blogue

Gloria Lago // Foto de  Sandra Alonso
A presidenta de Galicia Bilingüe cualifica ao autor de «Sempre en Galiza» como «botarate excluínte»
             
Gloria Lago revolucionou as redes sociais coa súa particular análise do discurso de coroación de Felipe VI o pasado xoves. Á presidenta de Galicia Bilingüe non lle fixo demasiada graza que o novo rei de España mencionase a Castelao como autor referencia das diversas culturas do Estado, e despachouse a gusto contra a figura histórica do autor de Sempre en Galiza. Gloria Lago cualifica a Castelao de «xenófobo» e «botarate excluínte» no último post do seu blogue.
 
«Aínda que faltou algunha lingua co-oficial, foi un detalle que dese as grazas en catalán vasco e galego. Por todo iso e por algúns ingredientes máis do discurso, poríalle un 8», di Gloria Lago sobre o discurso de Felipe VI. Eses puntiños que lle quedan para o 10 son, en palabras da presidenta de Galicia Bilingüe, que o novo rei reclamase protección especial para as linguas cooficiales («Cando hai nacionalistas á vista, é imprescindible evitar ambigüidades e frases chicle como estas», escribe) e, sobre todo, a referencia ao «xenófobo Castelao».
 
«Comparar a calidade literaria de Castelao coa de Machado, sería equiparable a comparar os meus debuxos do colexio coa Meninas», asegura Gloria Lago, que non se queda aí: «Don Felipe , mencionouno como pensador, e de aí o inadecuado da mención, dado o contido da obra deste auténtico botarate excluínte», delizó como crítica á elección do novo rei.
 
«As afirmacións excluíntes e despreciativas deste santón do nacionalismo galego, renxeron nun discurso que ata entón discorría pola senda do respecto á diversidade, e pola xusta aspiración a lograr unha sociedade baseada no civismo e na tolerancia cunha mentalidade aberta e un espírito solidario», debulla Gloria Lago, que pega no seu blogue pasaxes que atribúe a Sempre en Galiza. Para rematar, a cara visible de Galicia Bilingüe conclúe a súa post rememorando un episodio ocorrido nunha visita oficial do entón príncipe Felipe ao Museo Marco de Vigo: «Foi a primeira vez que vin en acción aos talibán galáicos [sic], eses que teñen a Castelao como o seu apóstolo. É unha mágoa que doce anos despois, aquel príncipe xa recentemente convertido en Rey , talvez por haber interiorizado que a cara A de Castelao, a que sempre se nos mostra, é a única, teña ensombrecido o seu discurso cunha mención ao ídolo daqueles intolerantes que quixeron boicotear a súa presenza en Galicia».

sábado, 21 de junho de 2014

Figueirido: De cárcere franquista a base militar

 
Traducción Estación Atlántica
Pontevedra, 21 jun 14 (EFE).- O recordo da represión trala Guerra Civil no cuartel pontevedrés de Figueirido será obxecto mañá dun acto en Postemirón (Vilaboa), dentro a campaña da asociación local pola memoria histórica para o emprazamento que ocupa hoxe a Brigada de Infantería Lixeira Aerotransportable (Brilat).

Memoria Histórica de Vilaboa busca que unha placa na base recoñeza a represión aos máis de mil prisioneiros do bando perdedor que foron recluídos no cuartel en condicións de salubridad moi deficientes.

"Queremos dar voz a ese silencio, porque sobre isto nunca se falou", sinala a EFE Tareixa Carro, portavoz da asociación, que repasa algúns dos temas que se tratarán no encontro.

Entre eles, o das familias dos soldados galegos, asturianos e cántabros que estiveron no bando perdedor da contenda, e que nalgúns casos trasladáronse para estar preto dos seus familiares e axudarlles a soportar, na medida do posible, os padecimientos que sufriron durante a súa reclusión.

"Non eran asasinados, pero morrían polas malas condicións; enfermidades, falta de comida e unha higiene lamentable", sinala Carro, que apunta a que as familias trataban de facer chegar alimentos aos seus parentes encarcelados.

"Nas actas constan moitas mortes por accidente", repara a portavoz da asociación, que equipara a situación da prisión á dun campo de concentración "como Auschwitz".

Memoria Histórica Vilaboa cre que a prisión, que foi a actual base militar, é o outro gran símbolo da represión franquista na zona, xunto ao lazareto da illa de San Simón, na ría de Vigo.

A represión trala guerra mestúrase no caso do cuartel, situado en terreos que se dividen entre Salcedo e Figueirido en Pontevedra e Postemirón en Vilaboa, coa situación da propiedade histórica do monte, arrebatado durante case un século da propiedade comunal para pasar a engrosar os bens do Estado.

Isto permaneceu invariable ata que varias sentenzas xudiciais da última década, xurdidas tralos preitos que se suscitaron polos enfrontamentos entre militares e veciños polo uso do monte, recoñeceron ás comunidades como donas.

Desde entón a situación hase encauzado e a relación entre comuneros e Exército mellorou ata o punto de que un convenio de cesión dos terreos durante 75 anos está a piques de entrar en vigor, tras varios meses de negociacións.

Pero nos días da posguerra os veciños debían convivir co horror da represión, como recordaba o lugareño Luís Estévez no documental "Comuneros. Cen anos de vida e loita polo monte de Salcedo", producido en 2011 pola Sociedade Antropológica Galega.

Esta testemuña describía que o fame era común entre os que vivían dentro e fóra do recinto, e que os primeiros, obrigados a recoller patacas polas súas captores, escondían de cando en vez algunha para os veciños.

O acto de mañá contará coa presenza do historiador e xornalista Enrique Acuña, autor de libros sobre a resistencia antifranquista en Galicia e a represión do réxime.

3.000 voces contra a monarquía na Coruña

 
Traducción Estación Atlántica
O escritor Manuel Rivas clama na Coruña contra a "imposición monárquica" nun marcha convocada por unha veintena de colectivos

EP A Coruña 20 xuño 2014
Unhas 3.000 persoas secundaron onte a protesta convocada na Coruña por unha veintena de organizacións para reclamar unha República en España, no día da proclamación de Felipe VI como Rei. A movilización, apoiada polo BNG, EU, Compromiso por Galicia, a Comisión pola Recuperación dá Memoria Histórica (CRMH), o Ateneo Republicano e movementos do 15-M, entre outros, partiu da Casa do Mar e concluíu ante a sé da Delegación do Goberno en Galicia blandiendo unha pancarta na que se podía ler 'Galiza pola República. Polo dereito a decidir'.

Alí, o escritor e xornalista Manuel Rivas leu un manifesto, no que se rexeita a "imposición monárquica" e denúnciase a "política de cartón pedra, que fan as élites á marxe do pobo". Tamén reivindicou un "si" á "liberdade, que é un tesouro da humanidade". "E dicimos si ao dereito a decidir", sinalou Rivas, quen subliñou tamén que os dereitos "están para exercelos e non para que os teñan conxelados nas neveras do poder". O manifesto incide tamén no "modelo caduco e que agoniza" da Constitución española e acentúase de "incompatible" a monarquía cun sistema democrático. A lectura concluíu cun 'Viva a República. Galicia pola República'.

O presidente da Comisión pola Memoria Histórica, Fernando Souto, pediu que se dea voz" á xente que por idade non puido votar no proceso de Transición. "Non hai que ter medo a que a xente opine", dixo, tras poñer como exemplo a votación realizada en Australia para elixir entre monarquía e república.

quinta-feira, 19 de junho de 2014

Concentración en Pontevedra pola República Galega

 
As galegas e galegos non temos rei. República Galega XA!! Hoxe haberá concentracións en todas as cidades galegas ás 20h. En Pontevedra será na Praza da Peregrina.

Manifestación en Vigo pola República ¡Borbóns nunca máis!


Concentración Unitaria xoves 19 En Noia

 
Terra de Outes 18/6/14
A Asociación Terra de Outes e a Comisión pola Memoria Histórica do Barbanza convocan a todos os seus socios/as e amigos /as a participar na concentración Unitaria que terá lugar o próximo xoves, 19 de xuño, a partir das 20.30 h., diante da Casa do Concello de Noia co lema GALIZA POLA REPÚBLICA E POLO DEREITO A DECIDIR.

DI NON Á MONARQUÍA!!!

DEREITO A DECIDIR!!!

En arquivo adxunto envío o texto do manifesto
Xoán X. Mariño
Presidente da ACC Terra de Outes

segunda-feira, 16 de junho de 2014

Retiradas de Ribeira as placas das avenidas General Franco e Primo de Rivera

Foto: gerpe
Tras obter o permiso dos donos, operarios contratados polo Concello procederon esta mañá á retirada de ambos os mosaicos

domingo, 15 de junho de 2014

Homenaxe na Coruña ao exilio republicano

Imaxe do Sinaia
© antonsaavedra.wordpress.com

Marcos Pérez Tena - Praza Pública 12/6/14 
O 13 de xuño de 1939 chegou ao porto mexicano de Veracruz o Sinaia, un buque que transportaba 1.600 persoas que fuxían do fascismo, que dous meses antes tomara Madrid, derrotando a República. O barco partira de Francia 19 días antes e nel viaxaba un bo número de republicanos galegos, entre eles Lorenzo Varela (homenaxeado no Día das Letras de 2005), o fotógrafo Francisco Souza Fernández, o arquitecto José Caridad Mateo, o historiador Ramón Iglesias Parga, ou o filósofo Adolfo Sánchez Vázquez.

Este venres celébrase o 75 aniversario da chegada do barco, e en Veracruz e na Coruña realizaranse actos simultáneos de homenaxe e recordo ao exilio republicano. Os actos coruñeses, organizados pola Comisión pola Recuperación da Memoria Histórica (CRMH), queren chamar tamén a atención sobre o "novo exilio económico que sofre a mocidade galega e española", como destaca Rubén Afonso Lobato, presidente da CRMH, que lembra que "120.000 galegos foron excluídos dunha sociedade na que se lles nega o futuro e vironse unha vez máis obrigados a embarcar cara un escenario sin referencias". "Construir unha sociedade inclusiva, exixe rematar co exilio", conclúe.
O acto completarase coa intervención de Alberto Fortes (Arquitectos sen Fronteiras) en representación da mocidade galega, que incidirá na denuncia do actual exilio económico. Tamén afondará noutro dos aspectos que centran os actos deste venres: a arquitectura republicana. De feito, dende este xoves pode verse no Obelisco (e o venres en María Pita) unha exposición sobre a arquitectura republicana, previa á Guerra Civil. Lembrarase moi especialmente a figura de José Caridad Mateo, que realizou o proxecto de urbanización da cidade universitaria da Coruña, que non chegou a levarse a cabo polo triunfo do fascismo. Era fillo do gobernador militar republicano Rogelio Caridad Pita, asasinado, pero que conseguiu salvar catro dos seus fillos, que viaxaron no Sinaia.

 

28 galegos e galegas no barco 
(Listaxe de pasaxeiros nacidos en Galicia)
Alvarez Collazo, Rafael (Lavadores, Pontevedra)
AncaHermida, José (San Sadurniño, A Coruña)
Caridad Mateo, Carlos (A Coruña)
Caridad Mateo, José (Betanzos, A Coruña)
Caridad Mateo, Rogelio (Quiroga, Lugo)
Caridad Mateo, Vicente (A Coruña)
Condes Romero, Miguel (Vigo, Pontevedra)
Ferrer Ovide, Inocencio (Vilamartin, Ourense)
García Moreno, Juan (Santiago, A Coruña)
Gil Otero, Antonio (Ferrol, A Coruña)
Hermo Pérez, José (PoboaCaramiñal, A Coruña)
Iglesias Parga, Ramón (Santiago, A Coruña)
Jurado Romero, Sabino (Pontevedra)
Novo Romeo, Argentino (Ferrol, A Coruña)
López Bello, Heriberto (Ourense)
Losada Rodríguez, Ramiro (Rubián, Ourense)
Maside González, Ramón (Ourense)
Menendez Conde-García, Eugenio (Tui, Pontevedra)
Moyron Arias, Modesto (Valdeorras, Ourense)
Otero Vidarte, Francisco (Vilanova de Lourenzá, Lugo)
Rivero Mira, Jacinto (Ourense)
Rodriguez Rodríguez, Vicente (Monforte, Lugo)
Román Paz, Marcelino (Xermade, Lugo)
Salzman Ménendez, Alfredo (Monforte, Lugo)
Sousa Hermida, Manuel (Pontecaldelas, Pontevedra)
Souza Fernández, Francisco (A Coruña)
Testa Ventasela, Quintín (Ourense)
Valencia Fernández, Antonio (Ourense)

Foi profesor da ETSA Xosé Luis Martínez, socio da CRMH, quen deu a idea de facer na Coruña unha homenaxe ao exilio republicano a través do Sinaia. 28 galegos e galegas viaxaron nese barco, segundo a información da base de datos do exilio galego, e na súa chegada a Veracruz máis de 20 mil persoas agardaban por eles. No porto, o secretario de Gobernación mexicano, Ignacio García Téllez destacou que "non vos recibimos coma náufragos da persecución ditatorial a quen misericordiosamente se lle bota unha táboa de salvación, senón como a defensores afoutos da democracia republicana e da soberanía territorial, que loitaron contra a maquinaria opresora ao servizo da conspiración totalitaria universal".

O filósofo Adolfo Sánchez Vázquez relatou así aquela travesía para A Nosa Terra: "Despois das calamidades que sufrimos, lembro unha grande ilusión. Durante a expedición desenvolvíase unha intensa vida cultural e mesmo se publicou un xornal. Coincidín na viaxe co poeta galego Lorenzo Varela. Camiñabamos cara un país que nos brindaba a posibilidade de refacer a nosa vida".

Marinenses no exercito da Republica


sábado, 14 de junho de 2014

Manifestación Pola República: Borbóns Nunca Máis


¡¡¡¡ BORBÓNS NUNCA MAIS ¡¡¡¡¡
O vindeiro 19 de xuño nomearán a Felipe de Borbón xefe do estado a título de Rei. O seu único mérito será o de ser fillo do seu pai, tal como o do seu pai fora o de ter sido nomeado polo ditador.

Compre preguntarse, de onde provén a lexitimidade que queren darlle a Felipe Borbón? . Xa o dixemos. Provén dun golpe de estado e dunha guerra xenocida. De onde a súa presunta preparación? De que e quen o examinou?. Falar da súa preparación é un insulto á intelixencia do pobo, unha ofensa aos milleiros de estudantes que se examinan da selectividade, que preparan doutoramentos ou que opositan á administración do estado. Un insulto aos traballadores e traballadoras que se examinan a cotío nos seus lugares de traballo e nas empresas para poder subsistir, unha ofensa aos labregos ou aos mineiros que se enfrontan ao tribunal da terra, aos mariñeiros, aos xubilados, aos pensionistas, aos traballadores do metal, as mariscadoras ou redeiras que se preparan a cachón día tras día para poder seguir aprobando o exame da vida e da supervivencia nun mundo de explotación e abusos sen fin.

Abofé que Felipe Borbón aprobará o exame do tribunal dos especuladores e dos banqueiros delincuentes, da troica e do FMI, da OTAN e da Unión Europea, de Walt Street e das empresas do IBEX, das monarquías absolutas do Golfo Pérsico e do Pentágono. Será, con seguridade, saudado por eles e os seus cómplices aquí….. Pero , como os seus antepasados e o seu pai, será suspendido polo tribunal do pobo . Non esquezamos que cada vez que o pobo puido elixir sempre elixiu REPÚBLICA. 

Primeiro en 1873 , cando Sabela II tivo que fuxir a fume de carozo dun lugar onde ninguén a quería. E logo en 1931, cando Alfonso XIII, colaborador e cómplice coa ditadura de Primo de Rivera marchou cara ao exilio logo dunhas eleccións municipais. Tamén nós imos ter unhas eleccións municipais dentro de menos dun ano…………non o esquezamos.

O día 19 de xuño, data prevista para a proclamación como rei deste novo Borbón, vai chegar un novo Prestige ás rúas de Vigo e as rúas de Galicia toda. Un novo Prestige que enchera de chapapote as entrañas do pobo para emporcar os seus ancellos de participación democrática e o seu dereito a poder decidir sobre a “res publica”.

Pero tal como fixemos hai dez anos, seremos nós , os galegos e galegas, os que nos movilizaremos en masa para arrincar este novo e noxento chapapote que nos ameaza derrotando así a pantasma apodrecida desta nova restauración monárquica que pretende impor o bloque dominante para que nada cambie e para que todo sega igual.

E temos que impedilo, temos que dicir non a este engano, temos que saír as rúas para republicanizar as loitas e os conflictos sociais e para encher o corpo das nosas cidades de motivos antimonárquicos, para dicirlles, nun berro alto e claro, que a democracia é o exercicio da soberanía popular e que a soberanía popular non se negocia as nosas costas.

Por todo isto A Asemblea Republicana de Vigo convoca a todos os vigueses e viguesas e tamén á veciñanza da bisbarra para que se manifesten polas rúas da cidade para berrar.

 ¡¡¡FORA OS BORBONS¡¡¡

¡¡¡NON A MONARQUÍA¡¡¡

¡¡¡POLA REPÚBLICA¡¡¡

Homenaxe á corporación de Amoeiro 1931-1936 e ás vítimas da represión


Concello de Amoeiro (Ourense) Traducción Estación Atlántica
En abril de 1931 a democracia, ese ideal tan ansiado como esquivo, comezou a dar os seus primeiros pasos no Concello de Amoeiro da man da II República. Naquel momento, brotaron as flores da liberdade sementadas durante anos por homes e mulleres que loitaron con paixón pola igualdade de dereitos e a democracia.

Achegarnos a eses tempos supón recuperar o pulso de persoas valerosas que abogaron polos valores universais e o progreso, e abrazar o seu legado con firmeza. E volver a mirada atrás tamén humaniza a un pobo que non puido defender e honrar ás vítimas do negro xullo do 36.

En 2013, o Concello de Amoeiro mostrou o seu compromiso coas virtudes do goberno máis próximo ao pobo: o dos pequenos municipios, no que se mesturan -cada día- as demandas de cada veciño e veciña coa receptividad dos seus representantes públicos. Coa finalidade de enxalzar a relevancia de tan estreitos vínculos, o 15 de xuño do pasado ano outorgáronse as distincións que acreditaban os méritos das Corporacións que restauraron a democracia no noso municipio. E un ano despois afianzaremos a mensaxe coa cerimonia na que se renderán honores ao primeiro goberno democrático de Amoeiro: o que o rexeu entre 1931 e 1936.

Neste contexto é no que cobran sentido os dous actos que se celebrarán o domingo día quince do ano en curso.

O primeiro deles será a Cerimonia que se desenvolverá, ás 12:00 horas, no Pazo Museo Otero Pedrayo (Trasalba, Amoeiro). Na mesma entregaranse as máis altas distincións do municipio aos Membros da Corporación, e honrarase ás persoas represaliadas tralo golpe militar do 36. En tan solemne ocasión, os familiares terán un lugar de privilexio na compañía de anteriores membros de honor, personalidades convidadas, representantes institucionais e, en suma, de toda a veciñanza. 

Nunha nota informativa posterior expoñerase con detalle o programa de devandita celebración.

Ás 14:30 horas será o momento en que se achegará ata o núcleo da municipalidade, en Souto de Amoeiro, a cidadanía que se congregue para intercambiar conversacións e experiencias ao redor das mesas do Xantar da Memoria.

Este será o espazo de hermandad e o punto de encontro de quen comparte historia, ideais e metas de face á construción dun mundo máis xusto e avanzado. En torno a este ambiente distendido terase a oportunidade de que flúa o afecto dun pobo que se reconciliará coa súa historia e con quen tanto loitou e sufriu pola utopía dun tempo mellor.

Co obxecto de ordenar o desenvolvemento de ambos actos, o Concello de Amoeiro xerou dúas listas de reservas.  

As persoas interesadas deberán formalizar a súa asistencia inscribíndose ben no listado da Cerimonia, ben no listado do Xantar de Exaltación da Memoria ou ben en ambos eventos. Tales inscripciones poderán realizarse directamente na propia Casa Consistorial, así como a través do teléfono municipal (988281000) ou da dirección electrónica da Alcaldía (alcadia@amoeiro.é). O custo do Xantar é de 18 euros, dispoñéndose das entradas ao mesmo no Concello de Amoeiro e nos locais comerciais do municipio.

Anticípase, así mesmo, a presentación en devandita data de dous textos indispensables para comprender a historia dos feitos acontecidos.

Un deles refírese á figura de Castor Sánchez Martínez, Alcalde mártir do Concello de Amoeiro, sendo o seu título "Castor Sánchez Martínez. A conquista dá cidadanía", cuxa autoría corresponde ao Profesor Xulio Prada Rodríguez (Editorial Ir Indo).

E o segundo, titulado "Amoeiro 1936. A barbarie silenciada", inclúe capítulos sobre memoria histórica, mestres, movementos sindicais e políticos e a represión no noso concello; os autores especializados nestas materias son, respectivamente, Xosé Lois Carrión, Xosé Manuel Cid, Xabier Quintas e Raúl Soutelo (obra editada pola Fundación Luís Tilve e o Concello de Amoeiro).

Sexan bienvenidas todas as persoas que concorran a tan merecida xornada de honra.

quarta-feira, 11 de junho de 2014

Amoeiro coloca placas contra a ditadura sobre os símbolos franquistas



Fonte co símbolo da Falange e a nova placa en Amoeiro (Ourense) / Nacho Gómez
Traducción Estación Atlántica

Os emblemas da Falange mantéñense cun aviso sobre a "propaganda do réxime opresor"

El País - Pablo Taboada -  Amoeiro 10/6/14
Amoeiro (Ourense) non é lugar para propaganda franquista. E desde este martes déixao ben claro nas súas paredes. Nas fontes deste municipio de 2.200 habitantes, a simboloxía falangista convive con placas que denuncian "a propaganda dunha ditadura que ocupou cos seus símbolos os espazos públicos máis emblemáticos". As placas, amparadas pola Lei de Memoria Histórica, pretenden simbolizar unha protesta contra "aquel réxime opresor" mantendo, impertérrita, a iconografía ditatorial para concienciar aos cidadáns sobre "as dramáticas consecuencias da ditadura e das ideoloxías que priman a imposición".

O alcalde, o socialista Rafael Rodríguez, afirma que os símbolos fascistas "causan malestar e repulsa entre familias de represaliados e entre demócratas", pero cre que a "mellor forma de coñecer a historia é vela e non que cho conten", por iso defende a permanencia de iconos fascistas para "evitar que se esqueza o que foi". As primeiras placas foron instaladas este martes entre aplausos dos veciños nas aldeas de Trasalba e Portecelos, en fontes históricas usurpadas polo réxime -teñen impreso o yugo e as flechas, símbolo da Falange-, en dous breves actos aos que o Partido Popular, a outra formación política con representación municipal, non asistiu malia ser invitado. "É incrible que corenta anos despois sigamos así, con iso aí", lamentábase un dos veciños. Para evitar críticas polo custo da iniciativa, impulsouse unha campaña de crowdfunding que mediante unha donación única de dous euros recaudó fondos para sementar as aldeas de placas antifascistas. "A ver canto tardan en arrincalas", afirmaba outra veciña que aconsellaba aos habitantes de casa próxima que vixiasen as placas desde a fiestra.

Amoeiro non só loita contra os restos do franquismo que aínda salpican a vida vecinal. O alcalde organizou unha homenaxe á corporación local que dirixiu o concello durante a Segunda República. A unha semana da proclamación de Felipe VI e no medio das reivindicacións republicanas, o acto do próximo domingo "planificado desde ano pasado" honrará a "mártires e vítimas da represión" coa entrega de medallas ou a interpretación de poemas sonoros sobre a memoria histórica. E é que xusto antes do golpe militar que en 1936 rebentou a república, o socialismo facía pleno en Amoeiro. Todos os edís eran do PSOE, pero o entón alcalde, Castor Sánchez, foi asasinado e abandonado nunha cuneta, mentres que os concelleiros tiveron que guarecerse no máis profundo da montaña, en cuadras e cuevas, para evitar ser represaliados.

Casualmente os restos mortais daquel alcalde republicano descansan no cemiterio do municipio de Beade, un dos últimos reductos do réxime, cuxo alcalde, Senén Pousa (PP), é un entusiasta franquista. O seu despacho do consistorio foi un templo sobre Franco ata outubro do ano pasado, cando unha bomba atribuída polo Goberno central ao grupo independentista Resistencia Galega, rebentou o edificio. Tralo atentado, Pousa anunciou que cando finalice a reconstrución xa non haberá altares franquistas. Durante o acto en honor á corporación presidida polo alcalde republicano presentaranse dúas publicacións: unha sobre o "alcalde mártir" baixo o título "Castor Sánchez Martínez. A conquista dá cidadanía" de Xulio Prada, e outra sobre memoria histórica e represión de Xosé Lois Carrión, Xosé Manuel Cid, Xabier Quintas e Raúl Soutelo baixo o título "Amoeiro 1936. A barbarie silenciada". E non será a primeira homenaxe organizada neste municipio ourensano, onde xa se entregaron distincións que acreditaban os méritos dos políticos que restauraron a democracia trala morte do dictador ou aos mestres que foron represaliados trala Guerra Civil co destierro, o cárcere ou a morte.

segunda-feira, 9 de junho de 2014

Concentración en Vigo contra a monarquia española e pola República galega


O BNG continúa coas mobilizacións en diferentes vilas e cidades do país para denunciar, após a abdicación do Rei de España, o actual réxime herdado do franquismo e demandar un novo proceso constituínte que recolla o dereito dos pobos a decidir.

É por iso, que o BNG da Comarca de Vigo fai un chamamento á sociedade a participar na concentración convocada para mañá martes, ás 20.00h diante do Museo MARCO na rúa do Principe (Vigo) contra a monarquía española, pola soberanía e pola república da Galiza.

Decenas de persoas rodean o Hórreo para pedir un República galega

Foto Óscar Corral
O portavoz do BNG criticou que PP e PSOE resolvan a situación «ás ocultas»

A Voz - Efe 07 de xuño de 2014
Decenas de persoas participaron este sábado nun abrazo simbólico ao Parlamento de Galicia para reclamar unha República galega. No acto participou o portavoz nacional do BNG, Xavier Vence, que criticou que o PP e o PSOE resolvan a «crise profunda» do sistema institucional e da monarquía de «tapadillo».

En declaracións aos medios mentres militantes da organización rodearon o Parlamento de Galicia, nunha actuación que contou tamén con participárona integrantes de NOS-UP, o líder nacionalista galego criticou, así mesmo, que se están «baleirando» de competencias ás institucións autonómicas, singularmente, á Cámara.

Deste xeito, Xavier Vence lamentou que as decisións se tomen «fóra das institucións democráticas».

Medio milleiro de persoas clama pola III República na rúa do Príncipe en Vigo


Vinte organizacións políticas e sindicais, entre elas EU e Anova, convocaron a concentración

sábado, 7 de junho de 2014

Salvar ao soldado Otero


O único español (e galego) que morreu no desembarco de Normandía recibe unha homenaxe no 70.º aniversario do Día D

Na madrugada do 6 de xuño de 1944 as forzas aliadas desembarcaron nas praias de Normandía nunha operación militar que suporía o comezo do fin para o dominio nazi en Europa. No areal de Omaha perderon a vida miles de soldados americanos, entre os que se atopaba un único español. Manuel Otero Martínez naceu o 27 de abril de 1916 no lugar de Catasueiro, no municipio de Outes, e faleceu hai hoxe setenta anos baixo o lume do exército nazi.

A historia do «soldado Ryan galego» foi investigada polo vicepresidente da asociación The Royal Green Jackets, Antonio Osende Barallobre, despois de que Manuel Arenas lle puxese tras a pista, hai agora un ano, do único español que participou no desembarco o propio Día-D. As pescudas foron complicadas, pero se atopou a súa ficha de alistamiento, datada o 19 de marzo de 1943 en Nova York, na que aparece Hawai como lugar de residencia e remárcase que non se trata dun cidadán americano. Precisamente, opina o historiador, ese foi o motivo que levou a Otero a alistarse: conseguir a cidadanía estadounidense.

ADVERTISEMENT
A existencia deste soldado queda probada, a pesar da escasa documentación que se conserva sobre el, polo monumento erixido no pobo normando de Colleville en honra aos caídos da 1.ª División á que pertencía o 16.º Rexemento de Infantería, onde serviu Otero. Alí figura a relación de todos os falecidos desta unidade en Omaha, e entre os nomes aparece o de Manuel Otero.

Doutra banda, a sobriña neta de Manuel Otero, Gemma Martínez, conserva a caixa na que enviaron os restos mortais desde o cemiterio de San Lorenzo en Normandía, ademais dunha carta acompañada dunha foto do cemiterio francés, na que se explica a temporalidade do mesmo, xa que di que o camposanto será conservado ata que, co consentimento dos familiares dos alí enterrados, trasládense todos os restos a Estados Unidos. Entre a escasa documentación conservada sobre o soldado Otero está tamén un escrito encabezado polo escudo dos EE.?UU. polo cal se lle concede a distinción do Corazón Púrpura, condecoración que o exército norteamericano outorga aos feridos ou falecidos en combate.

De Outes a Nova York
Como chegou un mozo de Outes a servir ao Tío Sam é un misterio. Si se sabe que pouco antes de comezar a Guerra Civil embarcouse no vapor Inocencio Figaredo, pero dous días antes do alzamento pérdese a pista de Otero. A información solicitada por Osende Barallobre indica que loitou na batalla de Brunete, onde foi ferido de bala nun pulmón e nun brazo; e que o fin da guerra atopoulle en Barcelona, como prisioneiro de guerra, pero que grazas á intercesión dalgúns amigos ben relacionados puido conseguir a súa liberdade. Regresou entón a Catasueiro, aínda que non tardou en embarcarse de novo, nesta ocasión con destino a Estados Unidos, onde terminaría alistándose e conseguindo como destino a 1.ª División de Infantería, unha unidade de veteranos que combateran no norte de África e Italia, á que accedeu posiblemente pola súa experiencia bélica en España.

Por mor destas revelacións The Royal Green Jackets organizou para hoxe, cando se celebra o 70.º aniversario do Día D, un acto de homenaxe a Manuel Otero, que terá lugar no cemiterio de San Xoán do Freixo de Sabardes (Outes), onde descansan os seus restos mortais. Alí descubrirase unha placa conmemorativa. Ademais, visitarán a casa natal do soldado, que se rehabilitará coa intención de albergar o Hotel Normandía, dedicado a Otero Martínez.